7 wetenschappelijke bevindingen over dingen die het risico op dementie zouden kunnen verlagen

Het aantal mensen met dementie neemt toe en het ziet ernaar uit dat die aantallen in de toekomst alleen maar groter worden. Niet gek dat we willen weten hoe we het risico op dementie kunnen verlagen. En daar wordt veel onderzoek naar gedaan. We sommen zeven wetenschappelijke bevindingen op die helpen om jouw brein scherp te houden.

Er zijn zeker vijftig verschillende vormen van dementie. De ziekte van Alzheimer is de meest bekende en meest voorkomende vorm van dementie. In Nederland kampen 210.000 mensen met de ziekte van Alzheimer. De verwachting van de Hersenstichting is dat dit aantal in 2050 op 434.000 staat. Eerder schreef Metro over dit vroegtijdige signaal van dementie en over wanneer je je geen of juist wel zorgen moet maken over mogelijke dementie-verschijnselen.

Hoe kun je het risico op dementie mogelijk verlagen?

Ook spraken we met klinisch neuropsycholoog Roy Kessels over wat dementie met het brein doet en over mogelijke behandeling. Maar een medicijn dat alzheimer volledig doet verdwijnen? Daar had Kessels een hard hoofd in. Hij benadrukte wel dat leefstijl het risico op dementie kan verlagen.

Gezien de omvang van de hersenziekte wordt er veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. En daaruit blijkt dat je vandaag al dingen kunt doen die het risico op dementie misschien verlagen. BBC Science Focus haalt 7 recente wetenschappelijke bevindingen aan die ons brein gezond zouden kunnen houden.

7 wetenschappelijke bevindingen over dementie

1. Houd je ogen actief

Onze ogen en zicht houden nauw verband met onze cognitieve gezondheid. Eef Hogervorst, hoogleraar psychologie en dementieonderzoeker, deed hier onder meer onderzoek naar. Daaruit blijkt dat visuele gevoeligheid dementie maar liefst twaalf jaar voordat de diagnose formeel wordt gesteld, kan voorspellen.

Ook stelt Hogervorst in een ander onderzoek dat mensen die meer tv kijken en lezen een beter geheugen hebben en een aanzienlijk lager risico op dementie hebben. Ze wijst erop dat de reden hiervoor, althans gedeeltelijk, te wijten kan zijn aan de oogbewegingen die kenmerkend zijn voor beide activiteiten.

Jouw ogen in beweging en betrokken houden, kan dus voordelen opleveren op latere leeftijd. Hogervorst raadt daarbij aan om te lezen, tv te kijken, computerspelletjes te spelen of een wandeling in de natuur te maken.

2. Blijven leren

Hoger opgeleid zijn en het volgen van onderwijs van hogere kwaliteit, worden vaak geassocieerd met betere gezondheidsresultaten. En dat houdt ook verband met een eventueel verminderde kans op dementie.

Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat hoe meer tijd je aan onderwijs besteedt, hoe lager het risico op dementie is. Volgens sommige theorieën zou dit een daling van 11 procent kunnen zijn voor elk extra jaar dat je aan leren besteedt.

Er is wel een kanttekening te plaatsen bij deze bevindingen. Hogere opleidingsniveaus worden doorgaans geassocieerd met een hogere sociaal-economische status en een gezondere levensstijl. Het is dus moeilijk om te ontwarren waar de voordelen hiervan eindigen en die van onderwijs specifiek beginnen.

Dat gezegd hebbende, is de berg aan onderzoek ten gunste van het onderwijs overtuigend en al lang bevestigd.

3. Sociaal contact

„Het is niet abnormaal dat mensen zich zo nu en dan eenzaam voelen”, zegt Eileen Graham, universitair hoofddocent medische sociale wetenschappen aan de Northwestern University in Illinois. Toch heeft langdurige aanhoudende eenzaamheid volgens haar grotere gevolgen dan we wellicht denken.

Volgens de Alzheimer’s Society kan dit soort sociaal isolement het risico op dementie met ongeveer 60 procent verhogen. Volgens Graham kan het zijn dat eenzame mensen ongezond gedrag vertonen of dat eenzaamheid fysiek stressvol is voor de hersenen.

Dus: omring jezelf met mensen. Zeker als je ouder wordt. Zorg dat je jouw sociale behoeften vervult. Of dat betekent dat je iedere week een wandeling maakt met een vriend of dagelijks met de buurvrouw koffie drinkt, zorg dat je je in ieder geval niet eenzaam voelt.

4. Neem ook je persoonlijkheid mee

Uit recent onderzoek blijkt dat bepaalde persoonlijkheidskenmerken ook samenhangen met dementie. Hoofd-onderzoeker Emorie Beck, die assistent-professor is bij de afdeling Psychologie van de Universiteit van Californië, ontdekte dat sommige persoonlijkheidskenmerken samenhangen met een hogere of lagere kans op dementie.

Voor dat onderzoek werden de zogenoemde ‘big five‘ wat betreft persoonlijkheid gemeten, samen met andere meetmethode voor welzijn en levenstevredenheid. Op de ‘big five‘ kunnen mensen laag of hoog scoren. Deze vijf kenmerken bestaan uit:

• Extraversie – Hoe extravert of introvert is iemand?
• Vriendelijkheid – Een lage score betekent competitiever, minder inschikkelijk. En een hogere score betekent dat je socialer en milder bent.
• Emotionele stabiliteit – Ben je van nature kalm en niet snel van je stuk te brengen (emotioneel stabiel)? Of ben je van nature wat gevoeliger, sensitiever en sneller bezorgd (neuroticisme)?
• Ordelijkheid – Ben je iemand die van nature erg geordend is, altijd op tijd is en structureel en systematisch te werk gaat? Of ben je meer iemand die wat flexibeler is en soms wat chaotisch?
• Openheid (open staan voor nieuwe ervaringen) – Ben je van nature fantasierijk, loop je over van ideeën en benieuwd hoe het anders kan? Of ben je wat traditioneler ingesteld en hou je het liever bij het oude?

Mensen die hoog scoorden op ordelijkheid en emotioneel stabieler waren, hadden een lager risico op de diagnose dementie. Op dezelfde manier gingen het hebben van een positieve kijk en een hoge levenstevredenheid gepaard met lagere risico’s.

Wat Beck en haar team verraste, was dat persoonlijkheid in staat lijkt de hersenen te beschermen tegen symptomen van dementie. Zelfs als de pathologie van dementie in de hersenen aanwezig is.

Met andere woorden: het bevorderen van deze positieve eigenschappen lijkt de hersenen veerkrachtiger te maken tegen de ziekte zelf. Beck raadt aan goede routines en gewoonten op te bouwen, jezelf te omringen met positieve, gewetensvolle mensen en, indien nodig, therapie te zoeken om erachter te komen hoe je jezelf kunt verbeteren.

5. Schone lucht

Door de verstedelijking is de lucht niet meer zoals het zou horen te zijn. Wetenschappers hebben inmiddels een verband gevonden tussen de hoeveelheid vervuilde lucht waaraan iemand wordt blootgesteld en het risico dat hij of zij op latere leeftijd dementie krijgt.

6. Slapen

Het kan niet vaak genoeg gezegd worden: slaap is heilig. En kennelijk dus ook als het over het risico op dementie gaat. Het is namelijk bekend dat de diagnose dementie vaak hand in hand gaat met verstoringen in het slaappatroon.

Onderzoekers weten niet zeker hoe slaap en dementie met elkaar verbonden zijn, maar er stapelt zich steeds meer bewijs op dat een goede slaap een beschermende factor is.

En meerdere wetenschappelijke bevindingen tonen aan dat slechte slaap in relatie kan staan met een groter risico op dementie. „Slechte slaap, vooral op middelbare leeftijd en vaak als vrouwen door de menopauze gaan, maakt je vatbaar voor dementie. Mogelijk omdat het vermogen van je lichaam om zich te ontdoen van dementie-veroorzakende plaques (vaatvernauwing) in de hersenen daarmee in verband wordt gebracht”, stelt hoogleraar Hogervorst.

7. Beweging en gezonde voeding

Kessels gaf aan dat inmiddels bekend is dat er vaak een samenhang van oorzaken meespeelt bij dementie-patiënten.

Uit onderzoek blijkt vooral dat wat goed is voor het hart, ook goed is voor de hersenen. Met andere woorden: het voorkomen van hart- en vaatziekten en diabetes, het behouden van een gezond gewicht, het laag houden van de bloeddruk en het vermijden van roken, zouden allemaal je risico op dementie kunnen verminderen.

Dieet en lichaamsbeweging vormen de basis van een gezonde levensstijl en zijn dus de sleutel tot het bereiken van deze gezonde hart-hersencombinatie op oudere leeftijd.

In een eerder artikel van Metro beschreven we dat het gezond is als je meermaals per week een ei eet. Met de truc in onderstaande video lukt pocheren altijd:

Let op: dit is geen medisch advies. Maak je je zorgen om je gezondheid, raadpleeg dan altijd een arts.

Welke voedingsmiddelen kunnen het risico op kanker verlagen? Dit zegt een hoogleraar

Kinderarts Nico van der Lely strijdt tegen zuipgedrag onder jongeren: ‘Meisje van 13 met 1,5 liter pure Pisang Ambon in haar maag’

Reacties