Grote Nederlandse bedrijven tegen felle reactie op Amerikaanse importheffingen

• Ruben Eg

  redacteur economie

Trekt de Amerikaanse president Donald Trump zijn hogere importheffingen voor staal en aluminium uit de Europese Unie toch nog in? Of ontketent hij een hevige handelsoorlog door ook heffingen in te voeren op auto’s, chips en medische apparatuur uit Europa? Het zijn de vragen die de bestuurskamers van grote Nederlandse bedrijven bezighouden.

Zeker bij bedrijven die in zowel Europa als de Verenigde Staten actief zijn, spelen deze vragen. “Ik heb geen glazen bol”, zegt directievoorzitter Stefaan Decraene van Rabobank. “Nederland is een exportland. Maar het is nog te vroeg om de gevolgen van een handelsoorlog in te schatten.” “Wij hebben een groene fles, geen kristallen bol”, zegt ook topman Dolf van den Brink van Heineken over de grote onzekerheid die nu heerst over een handelsoorlog.

De Nederlandse banken Rabobank, ING en ABN Amro hebben alle drie activiteiten in de Verenigde Staten, voor zakelijke klanten, maar geven aan hun zaken wereldwijd goed te spreiden. Voor bijvoorbeeld supermarktconcern Ahold Delhaize ligt dat anders: “Wij hebben in de VS 2000 winkels; 60 procent van onze omzet komt uit Amerika”, benadrukt topman Frans Muller.

“Voeding kopen wij voor 90 procent lokaal in, zowel in Europa als de VS”, zegt Muller. “Maar niet alles. In de VS komen producten als avocado’s en ananas uit Mexico. En papierwaren uit Canada. Dat moeten we dan oplossen.”

Topman Robert Swaak van ABN Amro verwacht dat de gevolgen van de eerste Amerikaanse handelsheffingen niet direct merkbaar zijn. “Het zal nog wel even duren voordat je de neveneffecten van die handelsoorlog op de wereldhandel en de Nederlandse economie zult zien. Ik denk pas in de tweede helft van dit jaar. En daarna nog in 2026”, zegt hij.

Jeroen Tiel, directeur van Randstad Nederland, verwacht eveneens niet dat Amerikaanse heffingen het uitzendbureau al op korte termijn zullen raken. “Maar sommige klanten van ons wel. Op dit moment is vooral de onzekerheid niet prettig.”

Het moederbedrijf van Randstad is actief in 39 landen op vijf continenten, waaronder ook de VS. “Het kan daarom betekenen dat de Amerikaanse heffingen in de ene markt positief uitpakken en in de andere markt negatief. Hoe zich dat exact gaat vormen? Dat is echt koffiedik kijken”, zegt Tiel.

Geen goed plan, denken de grote bedrijven. “Een handelsoorlog is in niemands belang”, vindt Van den Brink van Heineken. Dat vindt ook zijn collega Muller van Ahold Delhaize: “We moeten onze eigen economie op orde krijgen. We hebben fantastische mensen, fantastische universiteiten, hele mooie bedrijven. Ik denk dat we op onze eigen kracht moeten vertrouwen.”

Decraene hoopt eveneens dat Von der Leyen haar energie richt op Europa in plaats van op de reactie richting de VS: “Je hoort vaak: Amerika innoveert en Europa reguleert. Daar zit wel een kern van waarheid in. Hoe kunnen we het economische klimaat simpeler maken? Dát is voor Europa de grote uitdaging.”

Het bedrijfsleven kan inmiddels wel omgaan met een crisis, benadrukt Muller van Ahold Delhaize. “We hebben corona gehad, de oorlog in Oekraïne. We zijn de afgelopen jaren wel gewend om met zulke dingen om te gaan.”

Als Europa zich richt op versterking van de economie, dan kunnen bedrijven ook de Amerikaanse handelsgrillen “wel weer met elkaar bolwerken”, verwacht Van den Brink van Heineken. “Wij zijn de biermannen en -vrouwen. Wij zijn altijd een beetje optimistisch.”