Oncoloog deelt 5 adviezen die hij van zijn patiënten kreeg %

De Amerikaanse oncoloog Mikkael Sekeres ziet dat mensen door ziekte anders naar hun leven gaan kijken. En die andere kijk op het leven kan ons allemaal wat leren, stelt de dokter. Daarom vertelt hij over vijf levensadviezen, die patiënten op hun ziekbed tegen hem uitspraken.

In de waan van de dag vergeten we weleens dat we sterfelijke wezens zijn. Hoewel het niet gek is dat we ons druk maken over geld, ruzie maken met onze partner en soms overlopen van stress, kan het leven soms ook drastisch veranderen of stilstaan. Dat weet Sekeres als geen ander als hij zijn patiënten met een kankerdiagnose treft. Eerder sprak Metro ook met radioloog Sofie De Vuysere die zelf borstkanker kreeg.

Oncoloog luistert naar verhalen kankerpatiënten

Volgens Sekeres zijn patiënten voor hem de beste docenten als het gaat over levenslessen. Hij somt tegen The Washington Post vijf van de belangrijkste lessen op die hij van mensen op hun ziekbed meekreeg.

5 levenslessen

1. Dromen waarmaken: vandaag nog

„Veel van mijn patiënten werken hun leven lang en kijken uit naar hun pensioen. Dan kunnen ze namelijk meer tijd doorbrengen met hun dierbaren en doen wat ze het allerliefste zouden doen. Maar toch worden veel ouderen rond of vlak na hun pensioen gediagnostiseerd met kanker.”

In Nederland krijgt één op de twee mensen inmiddels kanker. En vooral in een later stadium van een mensenleven komt kanker het meest voor. 80 procent van de mensen die kanker krijgt is 60 jaar of ouder, stelt het KWF.

„Stel de activiteiten of ervaringen waar je plezier aan beleeft dus niet uit. Er automatisch vanuit gaan dat je de kans nog krijgt om ze te doen, terwijl je jouw pensioen nog bij elkaar aan het verdienen bent, is niet vanzelfsprekend. Maak tijd voor het gezin, ga op reis en maak herinneringen samen. Dat is wat mijn collega-oncologen en ik doen”, aldus Sekeres.

2. Observeer jouw relatie

„Aan het begin van mijn carrière als oncoloog maakte in aantekeningen van de patiënten die meer dan veertig jaar getrouwd waren. Aan de hand van hun verhalen probeerde ik antwoord te krijgen op de vraag: ‘Wat is het geheim van een lang huwelijk?’”

„Veel van hen vertelden dat een lang huwelijk nu eenmaal hard werken is. Maar dat humor een hoop kan bijdragen.” Maar volgens de oncoloog wilde niet iedereen antwoord geven op dit soort relatievragen. En anderen bleken heel eerlijk te zijn. „Ze vertelden me bijvoorbeeld dat ze nooit een betere kandidaat hadden gevonden en genoegen namen met hun partner.”

Maar volgens Sekeres waren er ook liefdevolle reacties. „Ze keken schaapachtig naar hun partners, die op hun beurt hun blik beantwoordden. Vaak pakten ze elkaars hand vast. Eén van hen sprak dan uit: ‘Ik weet het niet, ik houd gewoon van haar’.” En dat is volgens de arts de soort relatie waar we allemaal naar moeten streven. „Vraag jezelf af wat je zou zeggen op dat soort momenten. En of je partner je op zulke moeilijke momenten bijstaat. Het antwoord kan zelfs impact hebben op je gezondheid.”

De oncoloog haalt namelijk een studie aan waaruit blijkt dat scheidingen bij patiënten met kanker net zo vaak voorkomen als scheidingen onder de algemene bevolking. Voor vrouwen was het risico zes keer hoger. Degenen die tijdens hun ziekte uit elkaar gingen of scheidden, hadden een grotere kans op een lagere kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven.

3. Vraag jezelf af: ‘Wat is het belangrijkste?’

Sekeres legt uit dat hij met zijn patiënten over hun doelen spreekt. Doelen voor hun behandeling en het leven. „Sommige patiënten willen geen behandeling voor de kanker, omdat ze zoveel mogelijk tijd thuis met hun familie willen spenderen. Anderen willen wel behandeling om zo de kans op langer leven te vergroten en daarmee gedenkwaardige levensgebeurtenissen te bereiken. Gebeurtenissen zoals een vijftigste huwelijksverjaardag, huwelijk van een dochter of geboorte van een kleinkind.”

„Vraag je, nu je gezond bent, af: ‘Wat is belangrijk voor mij?’ En wat heb je nodig om dat te kunnen bereiken?”

4. Vermijd risicofactoren van kanker

De oncoloog legt uit dat er in zijn familie veel kankergevallen voorkwamen. Daarom probeert hij risicofactoren wat betreft kanker, zo veel mogelijk te limiteren. Risicofactoren als roken, alcohol, frisdrank of andere drankjes met veel suiker, fastfood en ultrabewerkte voeding. „En ik sport dagelijks”, aldus Sekeres. Eerder vertelde ook huisarts Staf Hendrickx over de gevaren van ultrabewerkte voeding en hoe je die het beste kunt vermijden.

Net zoals Hendrickx dat omschreef, noemt ook Sekeres op dat sommigen een gezonde leefstijl als een ‘saai’ leven omschrijven. „Maar als ik mijn patiënten spreek na hun kankerdiagnose, vragen ze zich bijna allemaal af of zij iets aan hun leefstijl anders hadden kunnen doen om de kanker te voorkomen. Als de kanker in verband kan worden gebracht met leefstijlfactoren, uiten mijn patiënten meestal hun diepe spijt.”

Inmiddels klinkt vaker dat leefstijl invloed heeft op het verloop van ouder worden en mogelijke ziektes. Ook klinisch neuropsycholoog Roy Kessels vertelde bijvoorbeeld eerder tegen Metro dat leefstijl het risico op dementie kan verlagen.

Hoewel niet iedereen die rookt of alcohol drinkt, kanker krijgt, is het verband tussen dat soort risicofactoren en kanker wel wetenschappelijk bewezen. „Het plezier dat ik eraan zou kunnen beleven, wordt ruimschoots gecompenseerd door mijn eigen angst om kanker te krijgen”, aldus Sekeres.

5. Ook in moeilijke tijden: blijf aardig

De oncoloog legt tot slot uit dat veel van zijn patiënten, ondanks hun lastige situatie, vriendelijk tegen hem blijven. En tussen de behandelingen en prognoses door ook de moeite nemen om te vragen hoe het met hem gaat. „Soms lachen we om de plotselinge verandering van de dynamiek in de ruimte. Maar het is ook waar dat aardig zijn goed voor je kan zijn: vriendelijkheid wordt in verband gebracht met een betere sociale verbinding, tevredenheid, minder depressie en angst en welzijn. Ik ben altijd dankbaar en diep ontroerd dat iemand die met een levensbedreigende diagnose worstelt, de tijd neemt om zich op de mensen om hem of haar heen te concentreren.”

Kankerzorg kost steeds meer geld: ‘Investeren we voldoende in preventie?’

Reacties