Alles wat je wil weten over endometriose

Maart staat wereldwijd in het teken van endometriose, een aandoening die naar schatting 1 op de 10 vrouwen treft. Toch is deze ziekte voor velen nog onbekend. Tijdens de Endometriose Awareness Month wordt aandacht gevraagd voor de impact van deze chronische aandoening en het belang van vroege diagnose en behandeling.

Wat is endometriose eigenlijk? Hoe weet je of je het hebt en welke behandelingen zijn er?

Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder groeit. Bijvoorbeeld op de eierstokken, eileiders of het buikvlies. Dit weefsel reageert op hormonale veranderingen tijdens de menstruatiecyclus, wat kan leiden tot ontstekingen en littekenvorming.

Metro sprak eerder met gynaecoloog Jasper Verguts. Hij beantwoordde 7 vragen over deze aandoening.

Wat zijn de symptomen van endometriose?

Endometriose kan zich op verschillende manieren uiten, lezen we op medische website Thuisarts. De ernst van de klachten verschilt per persoon. Sommige vrouwen hebben nauwelijks symptomen, terwijl anderen dagelijks worden belemmerd in hun dagelijkse leven. De meest voorkomende klachten zijn:

• Hevige menstruatiepijn: veel vrouwen ervaren pijn tijdens hun menstruatie, maar bij endometriose is deze pijn vaak extreem en kan deze uitstralen naar de rug, benen of zelfs de rest van het lichaam. Dit kan al beginnen vóór de menstruatie en dagenlang aanhouden.
• Chronische buikpijn: naast menstruatiepijn kunnen vrouwen met endometriose ook last hebben van een constante, zeurende pijn in de onderbuik, zelfs buiten de menstruatie om.
• Pijn bij seks: het hebben van pijn tijdens of na seksueel contact is een veelvoorkomende klacht bij endometriose. Dat komt doordat het weefsel zich kan bevinden op of rondom organen zoals de baarmoeder en eierstokken, waardoor bewegingen pijnlijk kunnen zijn.
• Problemen met de stoelgang of plassen: omdat endometrioseweefsel zich ook rond de darmen of blaas kan bevinden, kunnen sommige vrouwen last krijgen van buikklachten zoals diarree, obstipatie of pijn bij het plassen. Dit gebeurt vaak rondom de menstruatie.
• Vermoeidheid: chronische vermoeidheid is een veelvoorkomend, maar vaak onderschat symptoom van endometriose. De constante pijn en ontstekingen kunnen het lichaam uitputten, waardoor chronische vermoeidheid ontstaat.
• Moeite met zwanger worden: endometriose kan de vruchtbaarheid beïnvloeden. Dit komt doordat het weefsel littekenvorming en verklevingen kan veroorzaken rondom de eierstokken en eileiders, wat de kans op een natuurlijke zwangerschap kan verminderen. ‘Kan’ is hier het belangrijkste woord, want de meeste vrouwen met deze aandoening kunnen gewoon zwanger worden.

Andere klachten bij endometriose

Andere mogelijke klachten zijn een opgeblazen gevoel, misselijkheid en lage rugpijn. Omdat de symptomen sterk kunnen lijken op andere aandoeningen, zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS) of blaasontstekingen, wordt endometriose vaak laat herkend. Een tijdige diagnose is daarom cruciaal voor een goede behandeling en het verminderen van klachten.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Het diagnosticeren van endometriose is niet eenvoudig, omdat de symptomen vaak overlappen met andere aandoeningen zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS), blaasontstekingen of chronische bekkenpijn. Hierdoor kan het jaren duren voordat de juiste diagnose wordt gesteld.

Stap 1: gesprek met de huisarts

De eerste stap is meestal een bezoek aan de huisarts. Op basis van je klachten, zoals hevige menstruatiepijn, chronische buikpijn of vruchtbaarheidsproblemen, kan de huisarts je doorverwijzen naar een gynaecoloog voor verder onderzoek.

Stap 2: onderzoek door een gynaecoloog

De gynaecoloog zal een aantal onderzoeken uitvoeren om endometriose op te sporen:

• Inwendige of uitwendige echografie: met een echo kunnen afwijkingen zoals cystes op de eierstokken worden opgespoord. Kleine aanwijzingen van endometriose zijn echter vaak niet zichtbaar op een echo.
• MRI-scan: in sommige gevallen wordt een MRI gemaakt om een beter beeld te krijgen van de verspreiding van het endometrioseweefsel.
• Laparoscopie (kijkoperatie): dit is de meest betrouwbare manier om endometriose vast te stellen. Via een kleine snee in de buik wordt een camera ingebracht om het weefsel direct te bekijken en eventueel een stukje weg te nemen voor onderzoek (biopsie). Omdat een laparoscopie een operatieve ingreep is, wordt deze meestal pas gedaan als andere onderzoeken onvoldoende duidelijkheid geven of als de klachten ernstig zijn.

Diagnose duurt te lang

Veel vrouwen ervaren menstruatiepijn en denken dat dit normaal is, waardoor ze niet direct medische hulp zoeken. Daarnaast is er nog steeds te weinig bekendheid over endometriose, ook binnen de medische wereld. Gemiddeld duurt het zeven tot tien jaar voordat de juiste diagnose wordt gesteld. Meer bewustwording en een snellere herkenning van de symptomen zijn dus ongelooflijk belangrijk om dit proces aanzienlijk te verkorten.

Welke behandelingen zijn er voor endometriose?

De behandeling van endometriose hangt af van de ernst van de klachten en de wens om zwanger te worden. Vaak wordt eerst geprobeerd de symptomen te verlichten met pijnstilling, zoals paracetamol of ontstekingsremmende pijnstillers zoals ibuprofen. Als dat niet voldoende helpt, kan hormonale therapie worden ingezet, zoals de anticonceptiepil, een hormoonspiraaltje of andere medicatie die de menstruatie onderdrukt. Dit kan de groei van endometrioseweefsel afremmen en klachten verminderen.

Voor vrouwen met ernstige endometriose of vruchtbaarheidsproblemen kan een operatie nodig zijn, waarbij de gynaecoloog endometriosehaarden en verklevingen zoveel mogelijk verwijdert via een kijkoperatie. 

Wat kun je doen tijdens Endometriose Awareness Month?

Tijdens deze maand worden wereldwijd evenementen georganiseerd om aandacht te vragen voor endometriose. Je kunt deelnemen aan lokale bijeenkomsten, zoals het Buikzaken Event in Amsterdam op zaterdag 5 april, informatiesessies of online campagnes ondersteunen. Door je kennis te delen en open te praten over de aandoening, draag je bij aan een betere herkenning en begrip van endometriose.​

Wat is belangrijk om als vrouw over je gezondheid te weten? ‘Gezondheidszorg is niet op vrouwen ingericht’

Misvattingen over lage rugklachten en hoe te herstellen – bewegingswetenschapper legt uit

Reacties