Nederlands Fotomuseum verwerft twee unieke series van Johan van der Keuken
Het Nederlands Fotomuseum verwerft twee series uit het oeuvre van fotograaf-filmmaker Johan van der Keuken (1938-2001). Het betreft tientallen originele barietafdrukken uit de serie Wij zijn 17portretten die Johan van der Keuken maakte van leeftijdgenoten, en de originele dummy van Sommières die Van der Keuken in 1961 maakte na een verblijf in de Zuid-Franse stad en die om onbekende redenen nooit in boekvorm is verschenen. Het werk is nog steeds eigendom van zijn weduwe Noshka van der Lely en haar partner Willem van Zoetendaal.
In 1955, toen de 17-jarige Johan van der Keuken nog Joan heette en op het Amsterdamse Montessori Lyceum zat, publiceerde hij Wij zijn 17een boekje met dertig zwart-witportretten van zijn leeftijdsgenoten uit Amsterdam Zuid, met een voorwoord van Simon Carmiggelt (zijn dochter Marianne was een van de onderwerpen). Het boekje met foto’s van drinkende en rokende, melancholisch uitziende jongeren werd in het goede, naoorlogse Nederland kritisch ontvangen. Er verscheen zelfs een optimistische, katholieke tegenhanger, Wij zijn ook 17en een leuke Waren we maar 17met foto’s van ouderen.
Johan van der Keuken, Wij zijn 17 (1955).
De afbeeldingen uit de serie Sommières laten vooral de Sommièrois – de inwoners van de stad – zien die Van der Keuken met zijn Leica M3 vastlegde, met zijn kenmerkende empathische blik.
Een belangrijk deel van het archief van Van der Keuken – zo’n 15 tot 20 duizend negatieven en zijn teksten en aantekeningen – verhuisde in 2019 al naar het Nederlands Fotomuseum. In 2022 presenteerde het museum een grote overzichtstentoonstelling van zijn werk. De nieuwe aanwinst is een “cruciale toevoeging aan zijn negatievenarchief”, schrijft het Fotografiemuseum. “Vintage prints zijn het artistieke eindresultaat van de werkwijze van de fotograaf. Dat geldt in het bijzonder voor Johan van der Keuken, die experimenteerde met uitsnedes, series en gelaagdheid van het beeld.”