‘Dit is een boek dat we nu nodig hebben’: Sara Collins over het kiezen van de Booker-winnaar van dit jaar | Boeken

In januari werd er een doos met boeken bij mij thuis afgeleverd, de eerste van vele die arriveerden, met een stabiliteit die soms overweldigend aanvoelde. Ik stond op het punt een jaar als Booker-rechter door te brengen.

Mijn hele leven heb ik ervan gedroomd een tijd lang niets anders te doen dan lezen. Maar terwijl ik naar die eerste stapel boeken staarde, was mijn overheersende gevoel ongerustheid. Het toekennen van een prijs met de kracht om de literaire geschiedenis en de carrière van de winnaar te transformeren, is geen taak om lichtvaardig op te vatten. Bovendien was ik gewaarschuwd dat elke rechter in zeven maanden tijd meer dan 150 boeken zou moeten lezen; een dieet, zo leek het mij, met een grote kans dat ik het gevoel kreeg dat ik gedwongen werd gevoed en dat ik het niet meer zou kunnen verdragen om ooit nog een roman te lezen.

Het lezen was inderdaad meedogenloos. Van januari tot juli koloniseerde de druk om het bij te houden mijn gedachten, terwijl de boeken zelf mijn huis koloniseerden. Ik las bij elke gelegenheid die ik kreeg, en ja, ik deed lees elk boek (de vraag die mij het vaakst wordt gesteld); hoewel ik moet bekennen dat ik uit tijdsoverwegingen dankbaar was als ik een korte roman tegenkwam, of een verschrikkelijke. Ik lees zoals ik deed toen ik een tiener was, vraatzuchtig en de hele tijd – iets waar ik niet meer de luxe van heb gehad sinds ik bevallen was van mijn eerste kind. Maar wat deze leeservaring vooral onderscheidde, was het opbouwende gezelschap dat ik had, in de vorm van mijn collega-juryleden: de kunstenaar en schrijver Edmund de Waal, schrijver Yiyun Li, Guardian-fictieredacteur Justine Jordan en muzikant Nitin Sawhney. Ik begon te lezen met hun stemmen in mijn hoofd, alsof ook zij mijn gedachten koloniseerden. Dat refrein vormde mijn lezing, maakte het vragender maar ook gevoeliger. In de loop van het jaar begon wat altijd een inherent privé-daad was geweest een diep gemeenschappelijk gevoel te krijgen.

Ons jaar was onderverdeeld door meer dan alleen boeken. In februari kwam het nieuws dat Yiyun’s zoon, James, was overleden. In maart hoorden we van de hartaanval en spoedoperatie van Nitin; in april dat Justine’s vader was overleden. Onuitsprekelijk verdriet, dat ons gedeelde doel had kunnen breken. Toch was literatuur, zoals Yiyun zei, nog steeds een plek waar we elkaar konden ontmoeten en praten. In onmogelijke omstandigheden bleven we lezen en bespreken wat we hadden gelezen.

Pas achteraf zie ik dat de shortlist die uit onze discussies naar voren kwam, werd gedomineerd door thema’s als ontsnapping en terugtrekking, en dat veel van de boeken zich afspeelden in een afgesloten omgeving, beide letterlijk – in Charlotte Woods meesterlijke Stone Yard-devotionalde hoofdpersoon laat alles achter voor een leven van atheïstische contemplatie in een geïsoleerd klooster – en metaforisch – in JakobusPercival Everett’s wonder van innerlijkheid: ontsnapping wordt gevonden in het leven van de geest. Gehouden van Anne Michaels is een interstitiële contemplatie van liefde en verdriet die zich soms lijkt terug te trekken in zijn eigen negatieve ruimte, alsof hij daar een soort troost zoekt. De wrange verteller van Rachel Kushner Het scheppingsmeer gebreken uit de wereld geleidelijk met een prachtig sardonisch effect, terwijl het bij Yael van der Wouden is De kluisDe obsessie van de hoofdpersonen met elkaar omhult hen zowel met erotiek als met onstabiele ideeën over thuis, te midden van ervaringen van naoorlogse onteigening.

In de nasleep van alles wat er was gebeurd, voelde het soms alsof wij juryleden net de zes astronauten in Samantha Harvey’s waren. Orbitaalverzegeld in de beschutte ruimte die deze boeken om ons heen bouwden. Het is dus misschien geen verrassing dat toen we uit die ruimte tevoorschijn kwamen om onze winnaar te kiezen en ons afvroegen welk boek we het liefst in de handen van zoveel mogelijk lezers wilden drukken, we unaniem vóór Orbital stemden. Door ons het perspectief te bieden van de astronauten die de aarde vanuit het Internationale Ruimtestation observeerden, had het ons zo ver mogelijk van onze planeet weggetrokken, met het vreemde en volkomen meeslepende effect dat het aardse zorgen neutraliseerde en ze tegelijkertijd in de problemen bracht. grootste opluchting.

Orbital is zo’n klein boekje, maar het leek alsof al het leven erin stond. En zelfs vanuit zo’n afgelegen, hermetisch gezichtspunt voelde het pijnlijk intiem. In mijn exemplaar heb ik aantekeningen tussen de tekstregels gekrabbeld (een teken dat een boek me bij de keel heeft gegrepen). Eén van hen luidt: “Dit is een boek dat we nu nodig hebben, maar het kan ook een boek zijn dat we voor altijd nodig zullen hebben.” Ik kan geen hogere aanbeveling bedenken.

• Orbital door Samantha Harvey (Vintage Publishing, £ 9,99). Ter ondersteuning van The Guardian en Observer kunt u uw exemplaar bestellen op Guardianbookshop.com. Er kunnen bezorgkosten van toepassing zijn.