Politie in Texas verwijdert Sally Mann-foto’s uit museum na conservatieve media-rel

De Texaanse politie heeft vier werken van de Amerikaanse fotograaf Sally Mann (1951) uit een museum verwijderd. De actie volgt op een klacht dat op foto’s naakte kinderen te zien zijn, wat lokale Republikeinen als problematisch en mogelijk strafbaar beschouwen. De foto’s hingen in de tentoonstelling Dagboeken van thuis in het Modern Art Museum of Fort Worth, naast werk van onder meer Nan Goldin en Carrie Mae Weems.

De kinderen op de foto’s zijn Manns eigen kinderen, die zij in de jaren tachtig en negentig in en rond hun afgelegen boerderij in Virginia fotografeerde. De kinderen liepen vaak naakt rond: er was toch niemand. De gestileerde, vaak geënsceneerde beelden in zwart-wit zorgden in de jaren negentig ook voor kritiek van conservatieve Amerikanen.

Het museum bevestigt De Kunstkrant dat de politie vier foto’s onderzoekt. Dat onderzoek volgt op een strafrechtelijke klacht ingediend door de lokale Republikeinse lokale directeur Tim O’Hare, die op de beelden een “mogelijk strafbaar feit” ziet. Het museum wijst er daarentegen op dat de foto’s in kwestie “de afgelopen dertig jaar veelvuldig zijn gepubliceerd en tentoongesteld in toonaangevende culturele instellingen in dit land en over de hele wereld.”

Conservatieve activist

Eén van de vier werken die zijn verwijderd De perfecte tomaat (1990), een dromerig beeld waarin Manns dochter naakt op een tafel in de tuin balanceert, overbelicht, waardoor ze iets spookachtigs krijgt. Op een andere foto, Ijslolly druppels (1985) is de naakte torso van Manns zoon te zien, met de resten van een ijshoorntje op zijn lichaam.

De beschuldigingen zijn ‘oneerlijk en gevaarlijk’, schrijft de Amerikaanse National Coalition Against Censorship in een verklaring. Ze “straffen de kunstenaar voor hun eigen perverse interpretatie van de werken.”

Vlak voor Kerstmis arriveerde er een verslaggever De DallasExpress uit na een tip van een lezer. Die lokale nieuwssite presenteert zichzelf als neutraal, ‘weg van meningen’, maar werd bij zijn aantreden door de directeur gepromoot als ‘het conservatieve alternatief’ voor andere lokale media.

De verslaggever die uiteindelijk verschillende stukken over de werken schreef, adverteert zichzelf als een ‘toegewijde conservatieve activist’. Tot zijn successen behoort onder meer het ‘ontmaskeren van wakker beleid bij bedrijven’ en het rapporteren over ‘LGBTQ+-indoctrinatie en ongepaste dragshows’. In zijn eerste stuk over de tentoonstelling wijst hij op naakte kinderen en een vrouw die over queerness praat.

Onrust in de jaren negentig

“Naaktheid, zelfs die van kinderen, wordt maar al te vaak verward met seksualiteit”, schreef Sally Mann in 2015. De beroemde Amerikaanse fotograaf werd al vaker met dergelijke beschuldigingen geconfronteerd, al bleef het tot nu toe beperkt tot polemieken en boze brieven. In 1992 brak ze door met haar fotoboek Onmiddellijke familieeen verzameling van bijna tien jaar foto’s, vaak met haar kinderen als onderwerp, die op de meeste foto’s kleding dragen. Een groot interview Het New York Times Magazine lanceerde haar werk als een punt van nationaal debat. Is het mogelijk, vroeg de interviewer zich af, om je kinderen zo kwetsbaar, soms naakt, af te beelden? Brengt ze haar kinderen in gevaar, zo vroeg de interviewer, door deze beelden te publiceren “in een wereld waar pedofilie bestaat”? En mogen kinderen toestemming geven voor foto’s? Mann ontving stapels brieven als reactie op het stuk, die de krant haar allemaal doorstuurde. De ‘voor’-stapel was bijna net zo hoog als de ‘tegen’-stapel.

In dat interview legt Mann uit hoe de foto’s tot stand zijn gekomen. Ze werkt samen met haar kinderen en laat hen nadenken over compositie en enscenering. En ze kunnen altijd zeggen: ‘Nee, dit kun je niet publiceren’. De serie begon in 1984, Mann had drie kleine kinderen en vond geen tijd om met haar camera op pad te gaan. Haar dochter Jessie kwam thuis met een gezicht vol muggenbeten. Ze legde het vast met haar camera. De volgende dag, Jessie’s gezicht nog steeds rood van de netelroos, bouwde ze een scène rond het kind. Het werkte, dacht ze.

In 2015 blikte Mann in een essay terug op de controverse rond haar werk De New York Times. Op de boerderij waren ze “geïsoleerd, niet alleen geografisch, maar ook door de primitieve omstandigheden: geen elektriciteit, water en natuurlijk geen computer en telefoon.”

Ze legde alles vast over dat leven, de kindertijd van haar kinderen en de daarbij behorende ‘overwinningen, verwarring, harmonie’, inclusief de tegenslagen, ‘blauwe plekken, braaksel, neusbloedingen, natte bedden – alles.’ Maar, zo schreef ze in 2015: “In mijn arrogantie en zelfvertrouwen dacht ik dat iedereen de werken zou zien zoals ik ze zie.”