De Europese Unie moet er alles aan doen om te zorgen dat Rusland zijn doelen niet bereikt. In een interview met Nieuwsuur zegt Kaja Kallas, de nieuwe EU-buitenlandchef, dat ze daarbij ook blijft rekenen op steun van de Verenigde Staten. “Als we Oekraïne steunen, is dat ook om ervoor te zorgen dat Amerika zijn soldaten niet naar toekomstige oorlogen hoeft te sturen.”
Kallas, oud-premier van Estland, waarschuwt al jaren voor naïviteit ten opzichte van de Russische president Vladimir Poetin. “Poetin wil geen vrede, hij wil veroveren. En niet alleen Oekraïne”, zegt ze. “De oorlog zal pas voorbij zijn op het moment dat Rusland stopt met het bombarderen van burgers en civiele infrastructuur en zijn troepen terugtrekt. Het is aan ons om daarvoor te zorgen.”
Iron Lady
Vier jaar geleden werd de nu 47-jarige Kallas de eerste vrouwelijke premier van Estland. Ze staat bekend als een havik, een Europese hardliner tegenover de grote buurman van Estland: het Rusland van Poetin. Internationaal verwierf ze daarmee de bijnaam ‘the new Iron Lady’. Ze spreekt namens de 27 EU-lidstaten, maar die zijn het in internationale kwesties zelden eens. Daarover zegt Kallas: “Wat belangrijk is, is dat we tot nu toe de eenheid hebben weten te bewaren. Het wordt steeds moeilijker, maar die eenheid is er nog.”
Al ruim voordat Rusland in februari 2022 Oekraïne binnenviel, was haar boodschap helder: Poetin is een agressor, het Westen moet hem stoppen. Poetin mag de oorlog niet winnen en zelfs niet denken dat hij kan winnen. Ze zegt dat we lessen moeten trekken uit de geschiedenis. “Als we die lessen niet kennen, herhalen we dezelfde fouten. En ik hoop dat we deze keer niet dezelfde fout maken met Rusland.”
Kallas pleit onophoudelijk voor meer wapens en financiële steun voor Oekraïne. Dat zal ook haar boodschap zijn aan Donald Trump, die vanaf volgende week de nieuwe president is van de VS. Trump heeft zich vaak kritisch uitgelaten over wapensteun aan Oekraïne maar hult zich de laatste tijd in stilzwijgen. Voor Kallas is het duidelijk: “Een slechte deal voor Oekraïne is ook een slechte deal voor de VS. De Amerikanen moeten zich echt zorgen maken over Rusland.”
Eigen kracht
Als de Amerikaanse militaire sponsoring en miljarden aan financiële steun voor Oekraïne zouden wegvallen, ziet het er voor Oekraïne allesbehalve rooskleurig uit. Maar de VS is er volgens de Europese ‘minister voor Buitenlandse Zaken’ helemaal niet bij gebaat om Oekraïne op te geven. “Als Amerika stopt met steun aan Oekraïne, zal Rusland het sterke land in de wereld zijn, omdat het krijgt wat het wil. Dat is taal die Trump ook begrijpt.”
Van de Oekraïense bevolking wil meer dan de helft wel praten over een vredesbestand. Maar er is ook nog veel geloof in doorvechten:
Meerderheid Oekraïners wil bestand: ‘We hebben de Russen niet weten te verjagen’
Kallas zegt dat de EU bereid is het voortouw te nemen in de steun aan Oekraïne, mocht de VS daar niet langer toe bereid zijn. “De tijd staat aan onze kant en we moeten onze eigen kracht niet onderschatten.” Ze ziet dat het in Rusland economisch steeds slechter gaat en vertrouwt op de economische macht van Europa. “We hebben veel instrumenten om druk uit te oefenen op Rusland.”
Onder Kallas’ premierschap schroefde Estland de defensie-uitgaven op tot 3,2 procent van het bruto binnenlands product (bbp), ruim boven de NAVO-norm van 2 procent. Trump wil dat NAVO-leden 5 procent van hun bbp aan defensie uit gaan geven. Kallas: “Het is duidelijk dat je geld moet uitgeven aan defensie in tijden van vrede. Het is te laat om beslissingen te nemen in een oorlogssituatie. Daarom moeten de leiders van Europese landen uitleggen waarom we de defensiebudgetten moeten verhogen. Wat Trump zegt is een sterk signaal dat iedereen meer zou moeten doen.”
