Dip in koud water goed voor gezondheid? Dit zegt de wetenschap

Zwemmen of plonzen in koud water wordt steeds vaker genoemd als een voordeel voor je gezondheid. Maar klopt dat? Wat zegt de wetenschap over de effecten van een dip in koud water?

Een plons in de koude zee, ijsbaden of koude douches. Je lichaam blootstellen aan koud water wordt al langer in verband gebracht met allerlei gezondheidsvoordelen. Gezondheidsgoeroe Wim Hof maakt zich er al jarenlang hard voor. Eerder sprak Metro met fervente koudwaterzwemmers die vertelden over de magie van een frisse dip. En ook in de documentaire Koude Koppen werd duidelijk waarom sommigen kiezen voor zwemmen in koud water.

Is een plons in koud water gezond?

Zwemmen of dippen in koud water is overigens niks nieuws. Dit wordt in Oostblok-landen en Scandinavische landen al eeuwenlang gedaan en gaat nog veel verder de geschiedenis in. De eerste bewijsstukken van de koud-water-methode stammen nog uit het oude Egypte.

Koudwaterliefhebbers claimen dat een koude plons ontstekingen in spieren en gewrichten kan verminderen, de stofwisseling versnelt en slaap en het libido verbetert. Maar kloppen die gezondheidsclaims?

Onderzoek naar koud water

Een groeiend aantal onderzoeken bevestigt dat een duik in koud water voordelen biedt, vooral voor de stemming en cognitieve prestaties, stelt ook onderzoekscentrum The Bronfenbrenner Center for Translational Research tegen Psychology Today.

Dat blijkt ook uit een onderzoek dat dit jaar in het tijdschrift Physiology & Behavior verscheen. Voor het onderzoek dompelden 13 gezonde proefpersonen zichzelf drie keer per week gedurende 10 minuten onder in water van 10 graden Celsius. De onderzoekers bekeken de cognitieve prestaties, het welzijn, de slaapkwaliteit en de zorgen van deelnemers.

De wetenschappers ontdekten dat de cognitieve verwerkingssnelheid en mentale flexibiliteit van de deelnemers verbeterden gedurende de vier weken van het onderzoek. Deelnemers rapporteerden ook minder slaapstoornissen en scoorden lager op de beoordeling van zorgen.

Beter humeur en cognitieve prestaties

Twee eerdere onderzoeken tonen vergelijkbare resultaten. Uit een van die studies blijkt dat deelnemers een significante afname van negatieve emoties zoals spanning, woede, depressie, vermoeidheid en verwarring ervaarden, na een duik van 20 minuten in koud oceaanwater. In het tweede onderzoek meldden deelnemers, die vijf minuten in een koud bad waren ondergedompeld, dat ze zich actiever, alerter, attenter, trotser en meer geïnspireerd voelden.

Wat is hier aan de hand? Onderzoekers weten het niet precies. Maar ze hebben vastgesteld dat die goede gevoelens waarschijnlijk iets te maken hebben met het effect van onderdompeling in koud water op de cortisolspiegel.

Stresshormoon

Cortisol is een hormoon dat in de bloedbaan vrijkomt als je stress ervaart; het bereidt je lichaam voor op de vecht-of-vluchtreactie. Maar te veel cortisol kan voor klachten zorgen, zoals gewichtstoename, stemmingswisselingen, slapeloosheid en vermoeidheid.

Hoewel je verwacht dat zo’n plons in koud water dat stresshormoon verhoogt, blijkt het omgekeerde waar. De cortisolspiegel blijft relatief stabiel tijdens een onderdompeling in koud water, en daalt in de uren daarna aanzienlijk. Dit verklaart waarschijnlijk waarom koudwaterzwemmers een verbeterd humeur en cognitieve prestaties melden.

Niet zonder risico’s

Overigens is zwemmen in koud water niet voor iedereen weggelegd en kleven er ook risico’s aan een koude dip. Zo kunnen sommigen door hun fysieke toestand of het verkeerd toepassen van de techniek, onderkoeling, hyperventilatie en spierkrampen krijgen. Het is belangrijk om nooit alleen in open water te zwemmen en om een arts te raadplegen voordat je een koude duik neemt. Zeker als je gezondheidsproblemen ervaart.

Let op: dit is geen medisch advies. Maak je je zorgen om je gezondheid, raadpleeg dan altijd een arts.

Een middagslaapje is goed voor je, maar niet álle vormen van een dutje hebben positieve effecten

Onderzoek: dit voedsel kan risico op dementie verhogen

Reacties