Als de belastingman niet meer kan leven met zijn werk in de Toeslagenaffaire

Het liefst zou iedereen willen dat het opeens niet meer bestond: de toeslagenaffaire. Maar de zwarte bladzijde van ons land bestaat nog steeds en de nasleep duurt maar voort. Je kon er donder op zeggen dat er tv- en filmmakers met het onderwerp aan de haal zouden gaan, maar dat gebeurt dit jaar al volop terwijl de toeslagenaffaire nog (lang) geen geschiedenis is.

Vanaf morgenavond kun je bij BNNVARA de serie De Toeslagenaffaire zien. Eenvoudige titel, groot, zwaar en belangrijk verhaal. Metro bekeek alvast de eerste aflevering voor tv-rubriek Blik op de Buis. Misschien is het een inkoppertje, maar vrolijk word je er niet van.

Veel aandacht voor de toeslagenaffaire

Toen deze kijker het nieuws over de serie onder ogen kreeg, was de eerste reactie: nóg meer? In september hadden we in de bioscoop al de speelfilm De Jacht op Meral Ö. Nog maar een paar weken geleden dook Rutger Castricum in de toeslagenaffaire. Hij zocht voor een docu mensen op die daadwerkelijk diep in de shit zitten. Nu is daar dus de serie De Toeslagenaffaire. Mosterd na de maaltijd zou je kunnen zeggen. Aan de andere kant: het gitzwarte onderwerp kan eigenlijk niet vaak genoeg worden belicht. Al was het alleen al om nieuwe onwaarschijnlijke flaters te voorkomen.

Goede toevoeging in De Toeslagenaffaire

Na het zien van de eerste afleveringen blijkt De Toeslagenaffaire een uitstekende toevoeging aan de verschillende verhaallijnen te hebben: een medewerker van de (terecht) verguisde Belastingdienst die gekweld wordt door gewetenswroeging. Dennis (Chiem Vreeken), zelf net vader, ziet in zijn omgeving hoe mensen kapot gaan, niet kunnen slapen, geen post meer openmaken en amper meer iets kunnen betalen.

In zijn Belastingteam van cowboys, zo noemen ze zichzelf, klinkt: „De kinderopvangtoeslagenfraude is een groot maatschappelijk probleem.” Erger, over de 25 miljoen euro die het team jaarlijks moet terugvorderen: „De buitenwereld hoeft dit allemaal niet zo mee te krijgen.” En het ergst: „Targets halen!” Maar ja, gaat Dennis voor de dikke bonus, of luistert hij naar dat geweten?

Politiek Den Haag, waarvan je echte beelden in De Toeslagenaffaire ziet, komt er op de bekende uitzonderingen als Renske Leijten en Pieter Omtzigt na, slecht vanaf: „Die weten niets. Ja, electoraal scoren over de ruggen van de allerzwaksten.”

Kort voor Kerstmis een brief op de mat

Het verhaal van De Toeslagenaffaire draait echter vooral om Kysia en Rayan (Genelva Mourik-Lo-Kioeng-Shioe en Iliass Ojja). Zij zijn ouders van twee kindjes en zwaar de dupe van het kinderopvangfraudeschandaal. Kort voor Kerstmis, als ‘pa’ blij met de kerstboom thuiskomt, is dé brief op de mat geploft. Het gezin met normale banen moet 62.000 euro terugbetalen. Met rente. Nog een aardige verhaallijn is die van de advocate Vera (Alejandra Theus), die Kysia, Rayan en nog dertig gezinnen bijstaat. Dat haar man een kinderopvang heeft, maakt haar rol bijzonder en ongemakkelijk.

Het is verfrissend en aardig dat je met deze NPO 1-serie heel wat acteurs ziet, die niet in ‘elke’ tv-serie komen opdraven. Al kunnen we er ook niet omheen dat Iliass Ojja (Taxi in Mocro Maffia) natuurlijk allesbehalve een onbekend gezicht is.

Veel research voor De Toeslagenaffaire

De makers van De Toeslagenaffaire zijn niet over één nacht ijs gegaan. Met veel betrokkenen is gesproken over wat deze ellende met ze heeft gedaan. Zo moest de ontwrichting van families, waar de serie toch vooral om draait, goed tot uiting komen. Kijkers kunnen vooraf in gedachten meenemen dat de personages die zij zien allemaal echt bestaan. De Toeslagenaffaire is een interpretatie van dingen die zij daadwerkelijk hebben beleefd. Regisseur Joram Lürsen zei eerder: „Ik denk dat het niemand onberoerd zal laten.”

Dat is Lürsen inderdaad gelukt. Aflevering één heeft een uitstekende cliffhanger, maar de vraag bij deze Metro-kijker is wel: is drie afleveringen van 45 minuten met zoveel verhaallijnen niet wat kort? Het is even afwachten of het allemaal niet een beetje snel gaat. Maar bovenal: je wordt gewoon boos als je ernaar kijkt. Dat zal nou precies de bedoeling zijn.

Aantal blikken uit 5: 4

De Toeslagenaffaire is vanaf morgen (21 november) op drie donderdagen om 20.35 uur bij BNNVARA op NPO 1 te zien. De hele serie is vanaf morgen ook te streamen via NPO Start.

Slachtoffer toeslagenaffaire Iris in Uitstel van Executie: ‘Was afhankelijk van de Voedselbank’

Pijn in de buik van film over toeslagenaffaire: ‘Gewoon dieper graven, dan vind je wel wat’

Reacties