BBC News, Toronto
ReutersGeconfronteerd met een dreigende tarievenoorlog met de VS heeft premier Justin Trudeau met de stok gedreigd – nu hoopt hij dat een wortel zal werken.
In een andere toon dan zijn eerdere waarschuwingen over economische ontberingen, belooft de Canadese leider Donald Trump te helpen de ‘gouden eeuw’ van Amerika te bereiken, waarnaar werd verwezen in de inauguratietoespraak van de Amerikaanse president.
“Canada is een veilige en betrouwbare partner in een onzekere wereld”, zei Trudeau deze week. Het alternatief, zo zei hij, “zouden meer middelen uit Rusland, China of Venezuela zijn”.
De focus op de Amerikaanse welvaart en nationale veiligheid is de nieuwste spil van Canadese functionarissen nu het land probeert voet aan de grond te krijgen onder de nieuwe regering-Trump en – dringender – de dreiging af te wenden van algemene importtarieven van 25% die worden opgelegd door de VS, de grootste van de VS. handelspartner en nauwste bondgenoot.
Canada bereidt al weken een vergeldingsreactie voor en was klaar voor een potentieel verwoestende handelsoorlog die zou ontketenen zodra president Donald Trump aantrad.
Maandag leek het erop dat Canada uitstel had gekregen. In zijn inaugurele rede maakte Trump geen melding van Canada. Maar de opluchting was van korte duur. In een kant-en-klaar antwoord op de vraag van een verslaggever in het Oval Office maandagavond laat, draaide Trump het script om door te mijmeren over het opleggen van hoge heffingen op 1 februari voor zowel Canada als Mexico.
Nu er een deadline nadert, moet Canada beslissen welke tactiek het zal volgen: vergelding of verzoening.
Getty-afbeeldingenIn zijn harde aanpak heeft Ottawa oog gehad voor gerichte tarieven in ruil voor goederen als sinaasappelsap uit Florida – om een boodschap rechtstreeks naar Trump te sturen – en ook voor een ‘dollar-voor-dollar’-reactie. Het is een aanpak die werkte tijdens de eerste termijn van Trump, toen hij tarieven op Canadees staal en aluminium instelde.
Deze keer zijn de doelstellingen en tijdlijnen van de Amerikaanse president echter minder duidelijk, en heeft Canada moeite gehad om een reactie te bedenken. Wat de zaken nog moeilijker maakt, is het gebrek aan consensus onder Canadese functionarissen over hoe te reageren.
Trudeau, die zeer impopulair is en binnenkort zal aftreden, heeft herhaaldelijk aangegeven dat alles op tafel ligt, inclusief de ‘nucleaire optie’ om de energie-export naar de VS te belasten of te embargoeren. Niet iedereen is het daarmee eens; premier Danielle Smith van de olierijke provincie Alberta is fel gekant tegen het gebruik van energie als onderhandelingstroef.
Zowel Trudeau als Smith brachten persoonlijke bezoeken aan Florida om rechtstreeks een beroep te doen op Trump.
In de opmerkingen van dinsdag leek Trudeau enigszins geïrriteerd.
“We zijn hier eerder geweest”, zei hij tegen verslaggevers. “Het eerste presidentschap van Trump vertegenwoordigde momenten van onzekerheid en dreiging van instabiliteit waar we constructief doorheen konden werken.”
Ondertussen gaf de Canadese ambassadeur in Washington DC, Kirsten Hillman, aan dat het land wellicht dichter bij het begrijpen van het standpunt van de regering-Trump zou komen.
“We zijn nu overgegaan van een meer abstracte discussie naar een meer concrete discussie”, zei ze, wijzend op het ‘America First’-handelsoverzicht dat Trump maandag liet uitvoeren.
Het legt de Amerikaanse handelsprioriteiten vast – waarvan vele gericht zijn op de nationale veiligheid – en de Trump kiest wie die evaluatie zal uitvoeren. Onder hen bevinden zich Scott Bessent, genomineerd voor minister van Financiën, Howard Lutnick voor handel, en Jamieson Greer voor de Amerikaanse handelsvertegenwoordiger.
Ze moeten allemaal nog worden bevestigd door de Amerikaanse Senaat.
De tariefdreiging wordt door het van de handel afhankelijke Canada met grote onrust ontvangen. Ongeveer 75% van de export gaat naar het zuiden. Canada is daarentegen goed voor een veel kleinere 17% van de Amerikaanse export.
“De VS kunnen het zich veroorloven een lange handelsoorlog met Canada te voeren, en Canada minder”, zei Theo Argitis, algemeen directeur van het in Ottawa gevestigde public affairs-bedrijf Compass Rose Group, tegen de BBC.
“Je hebt daar een asymmetrie die Canada in een zeer moeilijke onderhandelingspositie plaatst.”
Trump had de tarieven aanvankelijk gekoppeld aan grensbeveiliging en zei dat ze zullen worden geïmplementeerd totdat Canada en Mexico stappen ondernemen om de stroom fentanyl en onwettige migranten naar de VS te beperken.
In een poging de tarieven helemaal te omzeilen, had Ottawa beloofd om langs de Amerikaanse grens voor 1,3 miljard dollar (900 miljoen pond) aan nieuwe veiligheidsmaatregelen te implementeren.
Maar dit lijkt niet genoeg te zijn, nu Trump zijn dreigementen nog eens verdubbelt en Canada dinsdag ervan beschuldigt dat het “miljoenen” mensen onrechtmatig de VS binnen laat komen.
Trump heeft Canada ook bekritiseerd vanwege zijn defensie-uitgaven en wat hij zegt is een handelstekort tussen de twee landen.
Experts zeggen dat het tekort te wijten is aan een aantal factoren, waaronder de fluctuerende prijs van energie – een van de belangrijkste grondstoffen die Canada aan de VS verkoopt.
Er is ook melding gemaakt van onenigheid binnen de kring van Trump over wanneer en hoe tarieven moeten worden geïmplementeerd.
Tijdens een telefoongesprek met verslaggevers vóór de inauguratie van de president zei de Canadese minister van Energie, Jonathan Wilkinson, dat er onzekerheid bestaat over de uiteindelijke doelstellingen van Trump.
Deze ‘onzekerheid en chaos’ wordt door Trump vaak gebruikt als onderhandelingsstrategie, merkte Argitis op.
“Als hij ons de stuipen op het lijf jaagt, denkt hij waarschijnlijk dat we bereid zijn om dingen toe te geven. Misschien heeft hij wel of niet gelijk”, zei hij.
Tarieven lijken deel uit te maken van een breder beleidsstandpunt van Trump, een zelfbenoemde ‘Tariff Man’ die ook heeft gedreigd met heffingen op Chinese, Europese en Russische exporten.
Hij heeft gezegd dat hij van plan is een externe belastingdienst op te richten om “inkomsten uit de buitenlandse handel” te innen, inclusief de inkomsten uit tarieven.
De regering-Trump herziet ook een al lang bestaande vrijhandelsovereenkomst tussen Canada, de VS en Mexico, voorafgaand aan de geplande heronderhandelingen in 2026. Bronnen hebben de Amerikaanse media verteld dat Trump die gesprekken eerder wil beginnen.
De situatie – en de onzekerheid eromheen – heeft Canada weinig opties gegeven.
Economen hebben gewaarschuwd dat het bbp van Canada een klap van wel 5,6% zou kunnen krijgen als er algemene Amerikaanse tarieven van 25% worden opgelegd aan Canadese goederen, afhankelijk van hoe en of Canada wraak neemt.
Tegen deze achtergrond zei de heer Artigis dat Canada zich in de eerste plaats richt op het geheel vermijden van de tarieven, door een sterkere alliantie met de VS aan te gaan op het gebied van energie en nationale veiligheid.
Canada praat ook over het diversifiëren van de handel om zijn sterke afhankelijkheid van de VS als partner te verminderen, maar de heer Artigis merkte op dat het land daar in het verleden moeite mee heeft gehad, voornamelijk vanwege de nauwe geografische en culturele nabijheid van de VS.
“Er is helemaal geen bewijs dat Canada in staat is om te diversifiëren, en daarom zitten we min of meer vast bij optie nummer één, namelijk het vermijden van een handelsoorlog ten koste van alles”, zei hij.
Uiteindelijk, voegde hij eraan toe, ligt het onderhandelingsvoordeel bij Trump.
