Chief Adjuah verkent nieuwe horizonten met zelfgemaakte instrumenten: ‘Zelfs het gezoem van de tourbus inspireert mij’
Voor trompetliefhebbers was het even schrikken Blaf de donder uit en brul de bliksem uit, op het vorig jaar uitgebrachte album van Chief Xian aTunde Adjuah (voorheen bekend als Christian Scott) was geen enkele trompet te horen. Veel zang, terwijl Chief Adjuah zichzelf begeleidt op een strijkstok, een zelfgemaakt snaarinstrument geïnspireerd op de harp en oude Afrikaanse strijkstokken.
“Ik wist eigenlijk niet zo goed wat ik op dit album zou doen. Ik experimenteer al een tijdje met de Chief Adjuah-boog. Eigenlijk is het een instrument dat ik heb ontworpen voor kinderen, om ze vertrouwd te maken met oude Afrikaanse tradities. Maar ik begon het spelen met de strijkstok steeds leuker te vinden en begon er spontaan mee mee te zingen”, vertelt Chief Adjuah (41), vlak voor zijn optreden op Tourcoing Jazz in het noorden van Frankrijk afgelopen weekend.
“Voor dat lied heb ik mij laten inspireren door oude Marronliederen, ontsnapte Afrikaanse slaven met een grote gezongen muziektraditie, vaak in vraag en antwoord. De twee, de muzikale boog en de zang, bleken wonderwel bij elkaar te passen. Het was alsof mijn hele lichaam het gevoel had dat ik dat moest doen op dit album”, zegt Chief Adjuah. “Het is niet dat ik geen zin meer had om trompet te spelen, ik speel nog elke dag en het blijft mijn eerste liefde. En ik speel ook trompet tijdens de optredens. Maar ze paste gewoon niet in dit concept.”
Nieuwe instrumenten
Chief Adjuah speelt heel graag strijkstok en werkt aan verschillende varianten, maar ook aan andere instrumenten. Momenteel werkt hij aan een tiental prototypes, vaak geïnspireerd op eeuwenoude traditionele instrumenten. “Er is eigenlijk geen moment dat ik niet aan muziek denk en met welke instrumenten ik die het beste kan uitvoeren. En dan bedenk ik vaak nieuwe mogelijkheden. Ik word zelfs geïnspireerd door het zachte gezoem als we ‘s nachts met onze tourbus rijden. Ik wil dat geluid op de een of andere manier reproduceren met een nieuw instrument.”
Hij richtte zelfs een apart bedrijf op voor het creëren van nieuwe muziekinstrumenten. Hij bedenkt vooral het concept, maar is ook graag nauw betrokken bij de bouw. Deze is eigendom van het Nederlandse Adams Instruments, dat ook zijn bijzondere trompetten bouwt. “Ik ben enorm blij met deze samenwerking, ik geloof dat ze de beste instrumentenmakers ter wereld zijn. Ze werken snel, maar nauwkeurig en denken mee hoe het beter kan.”
Soms is het nodig om snel een nieuw instrument te bouwen. De allereerste Chief Adjuah-boog werd tijdens het transport vernietigd. “Dat gebeurde tijdens ons vorige bezoek aan Frankrijk. De luchthaven Charles de Gaulle is berucht om zijn muzikanten, omdat instrumenten vaak verloren gaan of kapot gaan. Maar de boog zat in een zeer sterke, beschermende hoes. Het was geopend. Om zo’n metalen boog te breken moet je er echt veel kracht op uitoefenen, dit is met opzet gedaan. Dat hadden wij nog nooit eerder meegemaakt.”
Drie nieuwe albums
Maar Chief Adjuah is niet de man om op te geven. Hij lijkt een bodemloos vat vol ideeën en energie. Ondanks een druk tourschema, dat hem deze week naar Nederland brengt, heeft hij de afgelopen maanden drie nieuwe albums opgenomen, die vanaf volgend jaar verschijnen. Veel wil hij er nog niet over kwijt, maar hij zegt wel dat er dit keer zowel een elektrische als akoestische versie van de Chief Adjuah-strijkstok te horen zal zijn. En ook trompetliefhebbers wil hij geruststellen. “Er zullen zeker weer trompetten te horen zijn, en zelfs enkele nieuwe trompetvarianten, want ik blijf ook graag aan de trompet sleutelen.”
Dat maakt Chief Adjuah een buitenbeentje in de muziekindustrie. Niet alleen door het ontwikkelen van instrumenten, maar ook met zijn eigen platenlabel en de bijbehorende muziekapp Stretch Music. Hij verkiest de term stretch boven het historisch geladen woord jazz, wat volgens Chief Adjuah een begrip is met een duidelijk racistische ondertoon.
Met Stretch Music wil hij de macht van de platenmaatschappijen beperken en teruggeven aan muzikanten en luisteraars. “Het traditionele model van de muziekindustrie is gebaseerd op uitbuiting. Dat gaat soms ver, met zogenaamde 360-deals. Dit betekent dat als je geen enkele plaat verkoopt en bij McDonald’s moet werken om te overleven, de platenmaatschappij nog steeds recht heeft op dat geld. Het is echt moeilijk om niet woedend te zijn op de muziekindustrie. Bovendien is het meeste van wat traditionele bedrijven uitbrengen vaak dodelijk saai. Wist je dat veel platenmaatschappijen worden gerund door dezelfde mensen die privégevangenissen in de VS runnen? Dat kan geen toeval zijn.”
