Ze had geen interesse in de nobele vergeving voor ‘verkeerde mannen’ in klassieke balletsprookjes. Choreograaf Dada Masilo gaf de wankele Siegfried een kans Het Zwanenmeer kreeg een klap op zijn hoofd vanwege zijn gebroken trouwbelofte, en de aristocratische verleider Albrecht werd zonder pardon vermoord nadat hij het eenvoudige boerenmeisje Giselle had bedrogen. In Carmen Masilo laat de jaloerse Don José sterven, niet de vrijgevochten Carmen.
Sprookjes zijn bedrog, sociale problemen en onrecht des te reëler. De Zuid-Afrikaanse concentreerde zich daar liever op, waar die balletklassiekers fungeerden als dankbare vehikels voor haar feministische karakter en visie op de problemen van de Zuid-Afrikaanse samenleving (sociaal onrecht en ongelijkheid, [seksueel] geweld tegen vrouwen, AIDS) voor een breed publiek. Vlak voordat ze zondag op 39-jarige leeftijd overleed na een kort ziekbed, werkte ze aan een autobiografische solo over het verlies van dierbaren.
Onderscheiding
Door haar plotselinge overlijden kon ze slechts korte tijd genieten van de onderscheiding die haar misschien wel het meest dierbaar was “omdat die van huis komt”: begin december ontving Masilo haar eigen ster tussen die van vele andere gerespecteerde Zuid-Afrikaanse artiesten aan de muur van het Soweto Theater. Ze werkte samen met een aantal van hen, waaronder kunstenaar William Kentridge, zangeres Ann Masina en choreograaf Gregory Maqoma.
Ze werd eerder al vele malen onderscheiden, waaronder de Next Generation Prijs van het Prins Claus Fonds in 2018 en de prestigieuze Premio Positano Léonide Massine voor de Kunst van Dans in september. Hoewel ze nog geen veertig was, was Masilo al tientallen jaren actief in de danswereld. Als 11-jarige danste ze al voor Koningin Beatrix tijdens een staatsbezoek aan Zuid-Afrika. Na haar opleiding in Johannesburg studeerde ze vanaf 2004 enkele jaren in Brussel bij PARTS, de choreografieopleiding opgericht door Anne Teresa De Keersmaeker. Daarna volgde ze haar eigen pad.
Haar choreografische stijl was een hybride van moderne westerse technieken, ballet en Afrikaanse dansen. Ze vond het een ingewikkelde combinatie en eigenlijk hield ze niet van choreograferen, vertelde ze ooit aan een journalist. Vooral over dansen en op het podium was de kleine, kale, kwetsbare maar ongelooflijk krachtige Masilo een echte magneet, gepassioneerd, ontroerend en expressief.
“Haar dood is zo tragisch. Ze heeft met haar pure kwaliteit en talent podia sierd van Johannesburg tot New York, van Parijs tot Amsterdam”, aldus een zeer onder de indruk zijnde landgenote en collega Robyn Orlin. Een andere internationaal bekende Zuid-Afrikaanse choreograaf, Gregory Maqoma, prijst Masilo’s bijdrage aan de hedendaagse dans. “Dada’s nalatenschap bestaat uit haar gedurfde verhalen en transformatieve kunstenaarschap. Ze was een fervent pleitbezorger voor sociale rechtvaardigheid.”
