De Over Holland Foundation schenkt kunstwerken aan Amerikanen als Trump de verkiezingen verliest

En wederom bemoeit Stichting Over Holland zich met de Amerikaanse politiek. De stichting, gevestigd in het Utrechtse Nieuwersluis (465 inwoners), plaatste zondag een opvallende advertentie van twee pagina’s De New York Times. De advertentie, ontworpen door ontwerpster Irma Boom, biedt Amerikanen een worstje aan: als zij op 5 november Kamala Harris tot president kiezen, schenkt de stichting een belangrijk kunstwerk aan een groot Amerikaans museum.

Ideologische advertenties met kunst als koevoet, het is langzamerhand een traditie van Over Holland geworden. Met soortgelijke aankondigingen in de grootste Amerikaanse krant heeft de stichting al twee keer eerder ingegrepen in de Amerikaanse politiek. Zelfs toen was de afkeer van de huidige republikeinse ideeën duidelijk aanwezig.

In oktober 2017, negen maanden na de inauguratie van Donald Trump als 45e president van de VS, eerde de Nederlandse stichting daar zijn voorganger. Omdat Barack Obama als president zoveel aandacht had getoond voor de mensenrechten en het feit dat hij lastige vragen durfde te stellen over de Amerikaanse droom, schonk de stichting een kunstwerk aan een museum in Chicago.

Het was een politiek geladen kunstwerk: Afrikaans-Amerikaanse vlag (1990) van David Hammons. De zwarte Amerikaanse kunstenaar maakte een alternatief voor de ‘Stars and Stripes’, de nationale vlag van de VS: hij veranderde het rood, wit en blauw van de sterren en strepen in de pan-Afrikaanse kleuren groen, rood en zwart. Een kunstwerk dat inmiddels populair is geworden in de VS het symbool van zwarte trots.

Een week later, op 29 oktober 2017, volgde een advertentie ‘Eerbetoon aan een vrouw die een natie veranderde’. Als eerbetoon aan de rol van voormalig first lady Michelle Obama als voorvechter van vrouwenrechten, sociale gelijkheid en onderwijs schonk Overholland een kunstwerk van de Amerikaanse HC Westermann cadeau, wederom in het Museum of Contemporary Art Chicago.

Rechtsstaat

Over Holland beloofde zondag opnieuw een kunstwerk te schenken “aan een toonaangevend Amerikaans museum”. Net als de advertentie voor Barack Obama gaat het over een ‘David Hammons’. Dit keer een werk op papier uit 1975, waarbij de inmiddels 81-jarige kunstenaar zijn met vet besmeurde gezicht en handen tegen een glasplaat drukte. Hij kleurde een afdruk van die vlek op papier met pigment. De titel: Raadselachtige tijdenproblematische tijden.

Volgens de advertentietekst blijft de visie van Hammons van een halve eeuw geleden even relevant in de huidige crisis: ‘De volgende verkiezingen zijn aangebroken: zal het glas versplinteren? Zullen vrijheid en democratie zegevieren? Kleur jij de puzzel blauw met jouw stem? ” Dit laatste is een verwijzing naar de kleur van de Democratische partij.

Dit keer eist Over Holland iets in ruil voor het geschenk. De kop boven de advertentie lijkt een echo te zijn van de recente discussie in Nederland: ‘De democratie en de rechtsstaat staan ​​op het spel‘De democratie en de rechtsstaat staan ​​op het spel. De stichting schenkt het kunstwerk alleen als Donald Trump de verkiezingen verliest, zo staat in de advertentie. Want als de Republikeinse kandidaat wint, “zullen de sluizen voorbij zijn, op zoveel manieren en over de hele wereld.”

Van TijdenLezers aan het denken zetten met een provocerende advertentie vlak voor de verkiezingen lijkt een kostbaar gebaar. Voor een dubbele advertentiepagina in de zondageditie rekent de krant doorgaans ruim 300.000 euro. En David Hammons is een veelgevraagd kunstenaar. Veilinghuis Phillips verkocht in New York in november 2021 en later Raadselachtige tijden-kunstwerk voor 8 ton.

Advertentie binnen De New York Times vanaf 29 oktober 2017. ‘Honoring a woman who changing a nation’ was bedoeld voor voormalig first lady Michelle Obama, de maker van het kunstwerk: HC Westermann.

Raadselachtig

Stichting Over Holland werd in 1985 opgericht door Jan Christiaan Braun (1940), een enigmatische oud-ondernemer. Op 46-jarige leeftijd verkocht hij zijn fotozetbedrijf en besloot zich voortaan vooral op de kunst te concentreren.

In 1987 opende hij Museum Overholland, een spraakmakende tentoonstellingsruimte voor werken op papier, in een villa aan het Museumplein in Amsterdam. De getoonde tekeningen kwamen deels uit de eigen collectie van Braun.

Vier jaar later, in 1990, sloot het museum plotseling zijn deuren. Braun deed dit uit ergernis: de gemeente Amsterdam had haar belofte geschonden om geen luidruchtige manifestaties meer voor het museum te organiseren.

In de jaren die volgden trok Braun vaak de stekker uit door hem geïnitieerde kunstprojecten vanwege gemiste afspraken. Deze directheid gaf hem het imago lastig en onhandelbaar te zijn. Al zou je hem net zo goed onverzettelijk en compromisloos kunnen noemen; voor hem is een afspraak een afspraak.

Braun praat niet met journalisten. Er circuleert slechts één oude foto van hem op internet. De voorzitter van Over Holland communiceert eerder met ingezonden artikelen over de opiniepagina van deze krantof met een advertentie. Zo stonden er in 2014 vier paginagrote advertenties in landelijke dagbladen waarin hij de raad van commissarissen en de nieuw benoemde directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam berispte wegens belangenverstrengeling.

Een andere manier van Braun om het publieke debat op sociaal-cultureel gebied te beïnvloeden is Over Hope Price. Met deze prijs, die sinds 2017 jaarlijks wordt uitgereikt (waar een bedrag van 25.000 euro aan verbonden is) voor een persoon of organisatie die iets heeft verprutst op sociaal-cultureel gebied, wil de stichting altijd de discussie stimuleren.

De eerdere advertenties zorgden voor opschudding, aldus de secretaris van de stichting. Na de advertenties voor de Obama’s ontving Over Holland honderden brieven en kaarten.

Deze reacties, waarvan de stichting desgevraagd een aantal voorbeelden heeft toegestuurd, bevestigen de verdeeldheid in de VS. “De Obama’s probeerden ons land te ruïneren. Beperk uw commentaar alstublieft tot Nederland en zwijg, net zoals u en uw landgenoten dat deden in de Eerste en Tweede Wereldoorlog.”

Daarentegen zijn er berichten van dankbare Amerikanen: “Ga alsjeblieft door met het goede werk in dit moeilijke Trump-tijdperk. Hij is niet onze president.”

Om te delen





E-mail de redacteur