De voorstelling ‘Gutmensch’ confronteert je met je eigen decadentie en roept de vraag op: wat is een goed mens?
Drie jongemannen barstten in lachen uit. Het is zo’n lach die alle emoties bevat, een lach die net zo goed een huilbui had kunnen zijn. Met zijn drieën staan ze daar even, hulpeloos worstelend met alles wat de afgelopen uren onoplosbaar is gebleken. Dan omhelzen ze elkaar.
Het is het zachte eindbeeld van weldoener, de nieuwe productie van Collectief Blauwdruk, geschreven door Matthijs IJgosse. Het collectief, dat keer op keer verrast met eigenzinnige maar treffende bewerkingen van klassieke toneelstukken, werd dit keer losjes geïnspireerd door Bertolt Brechts De goede man van Sezuan. Het levert een speelse, energieke, slim gecomponeerde voorstelling op rond de vraag: wat maakt iemand een ‘goed mens’?
Ongeveer drie en een half uur teruggespoeld, vanaf dat eindbeeld, gaan wij, het publiek, één voor één aan lange, onderling verbonden tafels zitten. De begane grond van De Schuur is volgens de jaarlijkse eindejaarstraditie omgetoverd tot grote eetzaal, obers lopen rond met kommen soep, mensen schenken elkaar glazen Pinot Grigio en Tempranillo in, de sfeer is gespannen en vrolijk. Tijdens de avond krijgen we een vegetarisch driegangenmenu geserveerd (uitstekende catering door Keukengeheimen) en tussen de gangen door vindt de theatervoorstelling plaats in drie aktes. Wijzelf, zo blijkt, vertegenwoordigen de honderdzestig gasten tijdens een benefietdiner voor een goed doel.
‘Goede werken doen’
Organisator van de benefietavond is Shenna (Dinda Provily), CEO van een non-profit organisatie met de prachtige naam ‘Doing Good Works’. De liefdadigheidssector, zegt Shenna na het voorgerecht, heeft het de afgelopen jaren een beetje moeilijk gehad, omdat investeren in goede doelen de reputatie heeft onrendabel, zinloos en naïef te zijn, zelfs een beetje dom – en toch blijft Shenna zich richten op haar organisatie. zich inzetten voor een betere wereld, zegt ze, want ook al zou haar betrokkenheid een druppel op de gloeiende plaat zijn, het zou nog steeds beter zijn dan niets doen.
Door een noodlottige fout overlijdt Shenna op haar eigen benefietavond. Het tweede bedrijf speelt zich af in het hiernamaals, waar drie in het grijs geklede figuren, een soort verzorger, zuchten en kreunen en beslissen wie naar de hemel gaat en wie naar de hel. Ze hebben daar ‘een systeem’ voor dat werkt, en dus niet ter discussie hoeft te staan, zeggen ze. In het verleden bemoeiden de drie zich wel eens met de situatie op aarde, maar om hun werk in stand te houden voeren ze nu ‘een beleid van minimale inmenging’. Het liefst houden ze de metalen doos (‘de doos’) waarin de aarde zich bevindt gesloten, want hoewel er best wel mooie dingen te zien zijn, hoor je hem ‘s nachts ook gevaarlijk schreeuwen in die doos.
Help stervelingen een handje
Wanneer de drie door Shenna worden overgehaald om de held te spelen en de stervelingen een handje te helpen (“Als we de problemen daar beneden oplossen, wordt het hier automatisch rustiger”), blijkt dat goede bedoelingen niet altijd een garantie zijn voor een goede afloop. goede uitkomst. resultaat.
Hoewel Weldoener Hoewel het thematisch wel wat wilder had gekund (het blijft allemaal heel netjes rond het hoofdthema cirkelen), slaagt de voorstelling er bij vlagen in om je met je eigen decadentie te confronteren, zonder al te moralistisch te worden. Daar ben je, met je Tempranillo in je hand, ‘Wij zijn de wereld’ neurie mee, terwijl een personage je er zojuist aan heeft herinnerd dat er elke dag zevenduizend pasgeboren baby’s sterven. Wat is een ‘goed mens’ in een wereld waar privileges zo alarmerend ongelijk verdeeld zijn? Collective Blueprint weet het (gelukkig) ook niet allemaal. In plaats van met een antwoord te komen, stuurt de groep je het nieuwe jaar in met een gezonde dosis ongemak, met die mooie, wanhopige, wanhopige lach – en met een dikke knuffel.
