Deze hoge berg aan pakketjes laten we met z’n allen bezorgen

6 minutes read

pakketjes retour wat houdt ons tegen — Medewerkers van PostNL aan het werk in een pakkettensorteercentrum.
Foto: ANP / Ramon van Flymen

Je kijkt er vast niet van op dat we met z’n allen in ons land veel, héél veel pakketjes laten bezorgen. Maar had je, als je moest raden, dichtbij het aantal van 623 miljoen gezeten? Dat was in 2023 de berg pakketjes dat aan onze deuren werd bezorgd. Het aantal doosjes en dozen dat in hetzelfde jaar retour ging: 76,6 miljoen…

Over de gigantische aantallen pakketjes gaat het vanavond op televisie in het HUMAN-programma Wat houdt ons tegen? Deze serie gaat wekelijks met verschillende onderwerpen in op de grenzen van wat onze planeet nog aan kan en wordt vaak gekoppeld aan de opwarming van de aarde.

Dit wetende haken veel lezers – en ook tv-kijkers – meteen af, zo is de ervaring („de opwarming van de aarde? Pfff, zwaar overdreven allemaal, angstzaaierij, de ‘elite regelt dat’…”). Maar je kunt ook gewoon wél een keer kijken natuurlijk, wie weet steek je er nog iets van op. Sowieso zijn alle opgerakelde feitjes ‘gewoon aardig’ om te horen. Metro deed dat in elk geval voor tv-rubriek Blik op de Buis.

Van een berg pakketjes tot CO2-uitstoot van kaas

Wat houdt ons tegen? wordt gemaakt door journalist/bedrijfskundige Jeroen Smit en de klimaatjournalisten Daphné Dupont-Nivet en Jaap Tielbeke. Vanavond gaat het dus over de onwaarschijnlijke pakketjes-berg, maar het kan net zo goed over bijvoorbeeld beleggende pensioenfondsen, poepluiers en kaas gaan. Wat houdt ons tegen? vond uit dat onze nationale trots kaas voor net zoveel uitstoot zorgt als Tata Steel in IJmuiden. Dit seizoen komen onder meer ook openlucht schoorstenen en de file op het stroomnet aan bod.

„De aarde warmt op. Om het tij te keren, moet onze economie duurzamer worden”, zegt Jeroen Smit. „We moeten anders gaan reizen, anders eten, anders leven… Waarom lukt dat niet? Wat houdt ons tegen om het leven radicaal om te gooien?”

pakketjes retour economie — Jeroen Smit op bezoek in een pakkettensorteercentrum. Foto: HUMAN

Ikke ikke ikke

Bij zulke vragen haken velen als gezegd af. Waarom? Metro denkt het gemiddelde antwoord daarop wel te weten: ‘Prima als er aan zulke onderwerpen als ‘te veel pakketjes’ iets wordt gedaan, als ik er maar niet onder lijd’. Nederland is nogal een ik-ik-ik-land geworden en in dit geval vooral een ‘als ik er maar geen last van heb’-land.

Ook al denk je zo, Wat houdt ons tegen? is toch wel interessant. In het programma spreekt men van ‘een totaal uit de hand gelopen retoureconomie’. Corona heeft daar mee te maken, maar toen het virus verdween, verdween onze bestel- en pakketjesdwang niet mee. Met het genoemde aantal van 623 milljoen pakketjes is Nederland relatief gezien Europees kampioen bestellen (maar ook titelhouder terugsturen). Dat is nog cijfermatig en daarom wat ongrijpbaar, maar Wat houdt ons tegen? gaat eropuit en laat aansprekende concrete voorbeelden zien.

Mooiste schoenen houden, rest als pakketjes terug

Deze Metro-kijker bestelt heus weleens wat, maar ik behoor niet tot de terugstuur-meute. Ik ken heus mensen die vijf paar schoenen bestellen, de mooiste houden en de rest weer zonder blikken of blozen terugsturen. Ze vinden het volstrekt normaal, het is meestal gratis en iedereen doet het toch? In het programma vertelt een online kledingverkoopster dat sommige mensen de gekochte kleding een paar keer dragen en dan pas terugsturen. Tijd voor iets nieuws! Bij de (lange) weg die pakketjes afleggen, wordt zelden stilgestaan.

Twee woorden passen daar ongetwijfeld bij: onverschilligheid en onwetendheid. Weet jij veel dat bij veertien bestelde stoelen – het voorbeeld zit in Wat houdt ons tegen? – de meubels 21.000 kilometer hebben afgelegd? De stoelen waren echter niet goed. Hup, terug die dingen: teller op 42.000 kilometer.

90 procent meer pakketjes

Het is niet vreemd dat het aantal online bestelde pakketjes in Nederland in zeven jaar tijd met 90 procent is toegenomen. En ook dat niet ongeveer 40 procent van de gekochte kleding retour gaat (een derde wordt vervolgens vernietigd). Het wordt ons als kopers namelijk bijzonder gemakkelijk gemaakt. Terugsturen kost meestal niets en een koptelefoon mag je zo honderd dagen op je hoofd zetten en dan tot de conclusie komen ‘dat het ‘m toch niet gaat worden’. Terug maar weer…

Klimaatjournalist Jaap van het programma bezoekt ‘pakketjespunt’ Mandy, gewoon ergens in een nieuwbouwwijk. Je weet werkelijk niet wat je ziet. Haar huis staat vol en de deurbel gaat de hele dag. Con-ti-nu. Om het voor zichzelf leuk te houden, stelt ze zichzelf doelen als een maandrecord halen. Het toppunt aan pakketjes in één maand staat op 7000 (2000 tot 3000 daarvan gingen retour). Wat houdt ons tegen? is heus wel een tv-programma met een soort opgeheven vingertje, maar voorbeelden als ‘pakketjespunt’ Mandy maken het toch bekijkenswaardig.

Komen er veranderingen?

Is dit nu een oneindig probleem door onze kooplust en ons gemak, of gebeurt er toch nog iets? Soms. De directeur van online meubelwinkel Furnea was het bijvoorbeeld zat. Hij rekent voor ‘een retourtje’, afhankelijk van de grootte, 15 tot 100 euro. Bang voor overstappen naar concurrenten was hij heus, maar nu ziet de man: het helpt. Een grote speler als Bol.com moet er niet aan denken: de mogelijkheid om pakketjes gratis terug te sturen worden als „te belangrijk voor de klant” gezien.

Wehkamp is ook een grote speler, maar rekent inmiddels wél een bedrag per teruggestuurd artikel (50 cent). Het bedrijf zag dat er in ons land „een monster was gecreëerd”, maar dat bij Wehkam zelf „de excessen nu zijn verdwenen”. Chief Operating Officer Frans Falize zag dat 50 cent kopers afschrikt: „Maar de klanten die we zijn kwijtgeraakt, zijn klanten die we eigenlijk niet willen hebben.”