Eerste psycholoog, nu opkomend cabaretier. David Linszen wil delen wat hij echt voelt op het podium

Het was natuurlijk “een vreemde vraag om te stellen nieuwe kerel in te stellen”, zegt David Linszen. In 2018 vroeg cabaretier Daniël Arends of Linszen zijn nieuwe show wilde regisseren. Arends was “een van de apen bovenop de apenrots” en Linszen was toen nog maar een paar maanden aspirant-lid van Comedytrain.

Linszen regisseerde uiteindelijk twee voorstellingen van Arends. Dit was ‘heel inspirerend’ en hij zag dat je altijd moet doen wat je wilt doen. Linszen: “Dingen die in eerste instantie heel bizar klonken, maar waar Daniël sterk in geloofde, bleken vaak zijn grappigste grappen te zijn. Dat werd toen iets dat alleen hij had kunnen vertellen.”

Zelf werkt hij momenteel samen met Raoul Heertje. Linszen: “Comedy maken is een eenzame bezigheid en het is fijn om mensen om je heen te hebben met wie je goed kunt praten en die je vertrouwt.” Een cabaretier moet iemand zijn die herkent of je op het podium vertelt wat je moet zeggen, zegt Linszen: “Ook al is dat zoiets vreemds als een grapje maken over het afvegen van sperma aan een hond.”

David Linszen (33) won dit jaar alle prijzen op het Leids Cabaret Festival en werkt momenteel aan zijn debuutoptreden. Iedereen die hem ziet optreden begrijpt dat hij goed overweg kan met Arends en Heertje. De gemene deler is een zekere puurheid op het podium. Je voelt dat zijn soms idiote en vaak nieuwsgierige gedachten niet zijn geforceerd of van iemand anders zijn geleend. Oprechtheid is veel interessanter en meestal veel grappiger dan iemand die een act opvoert. Vergelijk het met een feestje: iemand die de grap uithaalt, kan de beste grappen ter wereld maken. Het blijft volkomen oninteressant, want je voelt: we hebben geen contact.

In oktober zal Linszen deel uitmaken van een gezamenlijke try-outtour met de Vlaming Wim Helsen. Veel van Linszens verhalen gaan over het bestrijden van pijnlijke of ongemakkelijke situaties met vreemde verbeeldingskracht. Tijdens een optreden in de Amsterdamse schouwburg De Richel deelt Linszen fantasieën over een (nogal) ander format voor de 4 mei-herdenking en over een gewaagd optreden van een kliniekclown. Zijn waanzin is de zijne, maar velen zullen het onderliggende gevoel herkennen: wat als ik tijdens deze begrafenis ineens begin te lachen, dat idee. Je doet het niet, maar het zijn manieren om gebeurtenissen die eigenlijk nauwelijks te verdragen zijn draaglijker te maken.

Psycholoog

Op een doordeweekse middag vertelt Linszen dat hij altijd ‘rare dingen op het podium’ wilde doen. Toch duurde het een tijdje voordat het zijn beroep werd. Hij studeerde klinische psychologie en werd in 2018 psycholoog in een verslavingskliniek. Ongeveer tegelijkertijd werd hij geaccepteerd als aspirant-lid bij Comedytrain. Overdag gaf hij groepstherapieën, ‘s avonds stond hij op het podium van comedyclub Toomler.

Linszen: “Ik was een redelijk introverte psycholoog en sta heel uitbundig op het podium. Dat lag ver uit elkaar.” Terwijl hij een serieuze baan had, realiseerde hij zich: “Nu ga ik echt op weg naar een beroep waar ik niet zo veel zin in heb als in komedie. Heel fatalistisch besloot ik ermee op te houden en me volledig aan de komedie te wijden.”

Wanneer is uw interesse in komedie ontstaan?

“Het is moeilijk om daar een moment aan te verbinden. Ik weet nog dat ik op de jeugdtheaterschool ooit vóór de les Jerry Springer ging naspelen voor de ouders die nog binnen druppelden. Ik weet nog hoe goed dat voelde. Op de middelbare school heb ik veel comedy gekeken en ik zag dat alle goede Nederlandse cabaretiers op Comedytrain zaten. Het leek mij een magisch bedrijf. Ik wilde er ook bij zijn.”

Maar eerst ging je andere dingen doen.

“Het duurde even voordat ik alleen op een podium durfde te staan. Ik zong onder meer in bands. Ik vond het het leukst om tussen de nummers door vreemde dingen te doen om opwinding te creëren. Er was altijd een vangnet: als het te ongemakkelijk werd, speelde de band een ander nummer. Het was een kwestie van wachten totdat ik mijn eigen vangnet durfde te creëren.”

Hoe waren je eerste stappen in de komedie zonder band?

“Het begon met het inschrijven voor open podia en daar vervolgens heel bang voor worden, maar ook weten: dan moet ik erbij zijn. De eerste keer was erg leuk. De tweede een stuk minder.”

Wil?

“Ik was eerst aan de beurt en er was zo weinig publiek dat de presentator zei: het wordt geen comedyshow meer, we maken er een open repetitie van. ‘Hier is David Linszen!’ Wat ik deed werkte niet goed en toen begon de presentator feedback te vragen aan het publiek omdat het ineens een open repetitie was geworden. Dat is natuurlijk echt een hel.”

Is wat je toen deed vergelijkbaar met wat je nu doet?

“Mijn focus lag toen vooral op het vertellen van moppen en minder op het contact met het publiek. Nu probeer ik het anders te doen. Grappen zijn belangrijk, maar wat je tussen de grappen ziet, is belangrijker.”

Waarom is dat belangrijker?

“Dat is vaak grappiger en spannender. Ik kan soms naar het gezicht van een cabaretier kijken en denken: wat een dwalende ziel. Dan blijkt dat ineens het grappige te zijn. Of zien hoe iemand heel hard zijn best doet om je ergens van te overtuigen. Komedie moet grappig worden als bijproduct van iets dat iemand echt wil laten zien of vertellen.”

Ik probeer iets te maken dat op het randje balanceert om je te laten denken: ik begrijp dit heel goed en ik begrijp er helemaal niets van.

Wat wil je laten zien op het podium?

“Ik probeer iets te maken dat balanceert op het randje van het denken: ik begrijp dit heel goed en ik begrijp het helemaal niet. Ik denk dat dat de zoete plek. Ik wil niet dat het alleen maar nihilistisch of vervreemdend is. Dan is het een soort performancekunst die mensen op afstand houdt. Ik wil dat jij als publiek voelt: dit is echt.”

Hoe doe je dat?

“Door fascinaties en ideeën te delen die ik echt voel. Een basisvoorwaarde. Het publiek zal het merken als ik een personage speel. Wat ik op het podium zeg, is een manier om iets van mezelf te laten zien. Sommige cabaretiers willen vooral dat wat ze zeggen herkenbaar is. Ik voel me altijd een beetje vervreemd bij zo’n viering van herkenning.”

Waarom?

“Dan probeert een cabaretier je te overtuigen in plaats van een verbinding te creëren op basis van wat hem als individu onderscheidt. Terwijl dat juist het mooie is aan een goede komedie.”

Wordt wat jij maakt absurdisme genoemd?

“Dat vind ik altijd een vreemd label. Je leven samenvatten en heel belangrijk maken: dat vind ik heel absurd. Tegenwoordig wordt de autobiografische komedie helaas nogal op een voetstuk geplaatst. Een persoonlijk verhaal hoeft niet autobiografisch te zijn en een autobiografisch verhaal is niet per definitie interessant. Dat soort komedie voelt koket aan: ik vind een samenvatting van alles wat er in je leven gebeurt niet per se persoonlijk of kwetsbaar.”

Ben je kwetsbaar op het podium?

“Dat is mijn doel. Dat lukt niet altijd, want als het even niet goed gaat is het verleidelijk om met je grappen het publiek op afstand te houden. Maar dat zijn niet de geweldige prestaties en ik vind het geen inspirerende gedachte. Ik probeer mijn prestaties niet volledig te beperken. “Ik hoop dat het publiek iets van mij ziet waar ik geen controle over heb.”

Wat denk je dat het publiek dan zal zien?

“Een jongen die te maken krijgt met bepaalde persoonlijke gebeurtenissen, maar zich in plaats daarvan concentreert op allerlei vreemde grappen en ideeën. Dat is iets waarvan ik denk dat het doorsijpelt in mijn eerste optreden.”

Dit jaar won jij het Leids Cabaret Festival. Is er veel veranderd voor jou?

“In praktische zin wel. Ik heb een bureau en kan nu mijn eigen show maken. Maar als ik niet had gewonnen, zou ik me waarschijnlijk zo gekwetst hebben gevoeld dat ik nog harder zou hebben gewerkt om mezelf te bewijzen. Uit die gedachte leid ik af: daadwerkelijk winnen is niet zo belangrijk. Komedie maken is voor mij vooral belangrijk.”

NRC presenteertDe rijzende sterren van 2025

Om te delen





E-mail de redacteur