geen subsidie warmtepompen in wijken waar warmtenet komt

• 

  Rob Koster

  verslaggever Economie

De overheid moet stoppen met subsidies voor de aanschaf van warmtepompen in wijken waar plannen zijn voor de aanleg van een warmtenet. Dat adviseert de Algemene Rekenkamer aan het kabinet in een vandaag gepresenteerd rapport.

Bij een warmtenet wordt warm water afkomstig van industrie of aardwarmte met leidingen naar woningen gebracht die hiermee verwarmd worden.

Als een hele woonwijk overschakelt op een warmtenet dan zijn de kosten voor de overheid volgens de rekenkamer relatief laag. Maar voor gebruikers van zo’n warmtenet zijn de kosten juist vaak hoog. Om die reden haken in veel grote steden zowel woningcorporaties als particuliere huiseigenaren af. Zij kiezen dan bij verduurzaming voor een -hybride- warmtepomp.

Die warmtepompen draaien op elektriciteit. Als een hele woonwijk de huizen op elektriciteit gaat verwarmen, moet het elektriciteitsnet verzwaard worden. De kosten hiervan worden volgens de rekenkamer ten onrechte niet meegenomen in de financiële beoordeling van warmtenetten. Met subsidie voor warmtepompen, houdt de overheid deelname aan een warmtenet tegen, aldus de rekenkamer.

Een warmtepomp gaat zo’n vijftien jaar mee. Zodra een huiseigenaar geïnvesteerd heeft in een warmtepomp van vele duizenden euro’s, verdwijnt de belangstelling voor aansluiting op een warmtenet. De ontwikkeling van warmtenetten begint vaak bij de deelname van een woningcorporatie. Daarnaast wordt geprobeerd zo veel mogelijk particulieren huiseigenaren in de buurt mee te krijgen. Hoe meer gebruikers hoe lager de kosten van een warmtenet zijn.

De kosten voor de aanleg van een warmtenet worden nu voor een groot deel afgewend op de gebruikers. Dit maakt voor hen het gebruik van een warmtenet vaak relatief duur. De rekenkamer adviseert de overheid daarom om te kijken naar andere manieren van financiering. Door de aanleg van warmtenetten financieel aantrekkelijker te maken, voorkomt de overheid dat de krapte op het elektriciteitsnet nog verder toeneemt.

Waar mensen die hun huis met gas of elektriciteit verwarmen kunnen kiezen uit verschillende energieleveranciers, zitten gebruikers van een warmtenet vast aan een contract met één bedrijf.

Tot vorig jaar werden deze huishoudens volgens de rekenkamer onvoldoende beschermd tegen hoge prijzen. Inmiddels kan de Autoriteit Consument en Markt (ACM) beter ingrijpen bij te hoge tarieven. De rekenkamer roept het kabinet op om snel te evalueren of dit voldoende bescherming van warmtenetgebruikers biedt.

Het kabinet is voorlopig niet van plan om de keuzevrijheid van huishoudens voor een warmtepomp of aansluiting op een warmtenet te beperken. In een reactie op het rapport van de Algemene Rekenkamer laten de verantwoordelijke ministers dat weten; “Voor het draagvlak van klimaatbeleid, de wijkaanpak en warmtenetten is het belangrijk dat er keuzevrijheid is.”

Wel onderzoekt het kabinet de mogelijkheid van overheidsdeelname om de ontwikkeling van warmtenetten vlot te trekken.