Jonge kinderen gaan om met oorlog in documentaire ‘Once Upon A Time In Ukraine’

Ruslan, een 8-jarige jongen die in een door oorlog getekend dorp in Oekraïne woont, laat een lijn in een plas water vallen en wacht geduldig op een hapje. Zijn visgat is door de mens gemaakt.

“Hier is een raket geland en heeft een kuil gemaakt”, zegt hij kalm in de documentaire die op de Oscar-shortlist staat Er was eens in Oekraïne. ‘En toen viel er regen en… het overstroomde en er ontstond een grote vijver.’

De korte film, opgebouwd als een reeks vignetten over kinderen die opgroeien in oorlogsgebieden in heel Oekraïne, is geregisseerd door een Oscar-genomineerde Betsy West (RBG).

“Ruslan heeft zijn stok en is aan het vissen in een vijver die is gemaakt door een Russische bomaanslag… Hij hoopt dat er op de een of andere manier vis in is terechtgekomen”, zegt West. ‘Ik bedoel, het is zo lief. Dat is wat mij echt ontroerde toen ik deze beelden zag: de ongelooflijke manier waarop kinderen deze vreselijke omstandigheden verwerken.”

Het filmproject is ontstaan ​​bij producer Earle Mack, een filmmaker, zakenman en voormalig Amerikaans ambassadeur in Finland, die zijn wortels in Oekraïne vindt.

“Hij ging naar de grens kort nadat Rusland was binnengevallen. En hij was erg onder de indruk van de moed van het Oekraïense volk, maar ook getroffen door de ervaring van kinderen – vluchtelingen, of gewoon kinderen die vastzaten achter de frontlinie”, legt West uit. “Dus hij gaf een cameraploeg opdracht, die een uiterst getalenteerde cameraploeg bleek te zijn, om door het hele land te gaan en te filmen met gezinnen en met kinderen… Earle nam contact met mij op en vroeg me om wat van dit materiaal te bekijken.”

“Je ziet oorlogsbeelden en je ziet verwoestende scènes (in andere films)”, vervolgt West. “Ik heb nog nooit dit soort rustigere momenten gezien van kinderen achter de frontlinies, die op zo’n ontroerende manier over hun ervaringen praatten en het soort creativiteit en veerkracht toonden, waarbij ze soms ontkenden wat er aan de hand was, en gewoon doorgingen. Ik was enorm ontroerd.”

De film begint met Ivanna, een meisje uit een landelijk deel van de Cherson-regio, die een cameraploeg de trap afdaalt naar de kelder van het huis van haar familie. Ze beschrijft hoe ze daar 256 dagen lang opeengepakt zaten terwijl Russische troepen het gebied aanvielen – een getuigenis die sommige kijkers misschien in gedachten doet denken Het dagboek van Anne Frank.

“Elke ochtend hoorden we schieten uit machinegeweren, uit tanks”, vertelt ze. “En ik hoorde ze (Russische troepen) lopen en kletsen, en we waren stil. Het was angstaanjagend omdat ze binnen konden komen en ons konden vinden, omdat ze zomaar binnen konden komen en handgranaten in de kelder konden gooien. Ze wilden niet eens controleren of er hier mensen waren of niet.”

Tijdens die bijna een jaar durende periode onder de grond schreef en illustreerde Ivanna verhalen over Oekraïens heldendom, verhalen met een sprookjesachtige kwaliteit die de titel van de film inspireerden. Er was eens in Oekraïne.

“Je bent met deze kinderen in hun wereld”, zegt West over de film, “je gaat gewoon naar deze verschillende plaatsen en bezoekt deze kinderen die, door de kunst, door hun creativiteit, hun rechtvaardige manier van verwerken, helpen wij ervaren hoe het is om dit mee te maken.”

In februari van dit jaar gaat de oorlog zijn vierde jaar in. Volgens UNICEF zijn in die tijd ruim 600 kinderen gedood en zijn er nog talloze gewond geraakt. Sinds dag één van de oorlog zijn burgers het voornaamste doelwit van Russische indringers.

“Ook in het gebied van Ivanna worden ze de laatste tijd achtervolgd – er is een echte opleving geweest in het aantal drones dat achter burgers aan gaat, burgers achtervolgt en schiet”, vertelt West aan Deadline. “Het is verschrikkelijk wat ze hebben meegemaakt.”

Naast Ruslan en Ivanna, Er was eens in Oekraïne volgt Maksym, een 10-jarige jongen die uitblinkt in stijldansen. Zijn moeder spreekt de vrees uit dat Maksym en zijn oudere broer op een dag de wapens zullen moeten opnemen ter verdediging van Oekraïne. De achtjarige Myroslava beschrijft ondertussen hoe hij Mariupol ontvluchtte, een van de eerste steden die door Rusland werd belegerd.

“Ik wilde gewoon naar de vrijheid rijden”, zegt ze. “Ik heb nooit eerder geweten wat oorlog was.”

Haar liefhebbende vader, te zien in familievideo’s over Myroaslava, heeft zich aangesloten bij het Oekraïense leger en er komen berichten binnen dat hij is omgekomen in de strijd. Toch blijft Myroslava vasthouden aan de hoop.

“Myroslava was er eigenlijk gewoon van overtuigd dat haar vader terug zou komen. Dat wil men niet ontkennen. Het is zo van, mijn hemel, wat je ook bij elkaar houdt, houd daar aan vast,’ merkt West op. “(Ze zegt): ‘Misschien heeft hij een hersenschudding gekregen en is hij ons een tijdje vergeten.’”

Er is voor gezorgd dat de kinderen die in de documentaire voorkomen niet opnieuw getraumatiseerd worden, merkt de regisseur op. Cameraploegen “brachten verschillende dagen door met elk van de families om met hen vertrouwd te raken en er zeker van te zijn dat ze praatten en deelden wat ze wilden delen en dat ze op geen enkele manier werden gedwongen – deze kinderen of de ouders – om dat te doen. dit”, merkt West op. “In het geval van de kinderen waar we ons op concentreerden… waren het gezinnen en kinderen die deze ervaring echt wilden delen.”

Over een week wordt de nieuwgekozen president Donald Trump beëdigd. Welke impact dat zal hebben op de oorlog in Oekraïne valt nog te bezien.

“Het is duidelijk een heel kritiek moment”, zegt West, die benadrukt dat ze zichzelf niet als een oorlogsexpert beschouwt. “Deze mensen hebben gevochten en gestorven voor een onafhankelijke democratische natie, en nu wachten ze af wat de nieuwe regering gaat doen. Veel mensen praten over een soort resolutie, en ik denk dat dat is wat de nieuwgekozen president Trump heeft gezegd, namelijk dat hij een snelle oplossing wil. De echte vraag is: onder welke voorwaarden, welke compromissen moeten ze sluiten?”

Ze voegt eraan toe: “Het is geweldig. Niemand had verwacht dat het Oekraïense volk zich op de juiste manier tegen Rusland zou verzetten, en je kunt ze niet buiten beschouwing laten. We zullen moeten zien: als er vrede is, wat voor soort vrede is dat dan?”

Er was eens in Oekraïne gespeeld op IFC in New York. Er zijn bredere releaseplannen in behandeling. “We hebben inderdaad een aanbod dat we overwegen,” zegt West, “en we hopen dat de film binnenkort uitkomt. Dus dat is ons plan.”