Het kabinet liet gisteren weten dat het internationale topwetenschappers wil aantrekken, maar dat plan stuit op weerstand van wetenschappers. Het voornemen komt op een gevoelig moment.
Het onderwijs krijgt te maken met een bezuiniging van 1,2 miljard euro. Op verschillende universiteiten worden al banen geschrapt vanwege de bezuiniging.
“Bij mijn weten is er geen extra geld. Dat is ons telkens verteld”, zegt Remco Breuker. Hij is hoogleraar Koreastudies aan Universiteit Leiden. “De bezuinigingen zijn noodzakelijk, dus ik weet niet waar we het geld vandaan halen. We kunnen nog een extra talenstudie sluiten, misschien helpt dat. Ik klink nu cynisch, maar dat ben ik ook. Ik ben boos op een plan dat zo slecht getimed is.”
Ook Marcel Levi, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) snapt de kritiek. “Ik kan me heel goed voorstellen dat wetenschappers denken: hoe kan dat nou? Mijn positie staat onder druk, maar er is wel geld voor een internationale topper.”
Geen woorden
Het kabinet ziet in de komst van internationale wetenschappers vooral een kans. Minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap noemt niet direct de Verenigde Staten, maar wijst wel op het “veranderende geopolitieke klimaat” waardoor op dit moment wetenschappers andere vestigingslanden kiezen om hun onderzoeken voort te zetten. Onder het presidentschap van Donald Trump staat de financiering van verschillende onderzoeken onder druk.
“Ik vind het heel goed dat hij er voor de Amerikaanse collega’s is”, zegt Breuker. “Maar ik verwacht in de eerste plaats dat hij er voor ons is. En dat is niet zo.” Breuker heeft ‘geen woorden’ voor het plan: “als de bezuinigingen doorgaan, kunnen er zo duizend ontslagen vallen. Om die vervolgens op te vullen met Amerikaanse geleerden.”
Kans benutten
Marcel Levi snapt het onbegrip. “Het kabinet bezuinigt flink op wetenschap en kennis, en dat is een slechte ontwikkeling”, zegt Levi. “Maar als we de kans krijgen om topwetenschappers naar Nederland te halen, moeten we die wel benutten. Dat maakt de andere bezuinigingen helaas niet ongedaan, maar het zou zonde zijn om deze mogelijkheid te laten schieten.”
De NWO bekijkt ondertussen hoe het plan gefinancierd kan worden. “We kijken of er binnen onze middelen nog ruimte is. We zijn ons ook aan het oriënteren op andere partijen die misschien ook een bijdrage willen leveren aan een dergelijk fonds, zoals het bedrijfsleven. Bedrijven vragen om slimme wetenschappers die innovatie stimuleren. Het is dus niet ondenkbaar dat daar steun vandaan komt”, aldus Levi.
