Maartje (14) ging dood en schreef de minister: ‘Mag Derakshan mijn plek?’

Het is bijna twintig jaar geleden dat Maartje van Winkel, 14 jaar nog maar, stierf aan een zeldzame vorm van botkanker. Het meisje greep haar ziekte destijds aan voor een onvoorstelbaar mooie daad. Maartje schreef minister Rita Verdonk een brief om te vragen of haar uitgeprocedeerde Afghaanse vriendin Derakshan haar plekje in Nederland mocht innemen.

Dit brok-in-de-keel-verhaal is als Iedereen is van de wereld vanaf donderdag in de bioscoop te zien. Metro‘s Filmrecensie van de Week is morgen de nieuwe Bridget Jones, maar een verhaal over Maartje uit Maarssen kan als eerbetoon voor wat zij eind 2004 deed, deze week niet ontbreken. Voor wie naar de bios gaat: je bent verzekerd van hier en daar een traan, maar toch ook van een grote glimlach om zoiets moois van iemand van nog maar 14 jaar.

Kankerlijers op Videoland is al wat ouder, maar nog altijd een prima film over kinderen met kanker (en doorzettingsvermogen). Dit waargebeurde verhaal over Maartje komt echter nog meer binnen.

Jonge Sophie en Maryam heel goed op dreef

In Iedereen is van de wereld, naar een liedje van The Scene dat de meisjes zouden zingen op een schoolmuziekwedstrijd, zien we Sophie Lindner en Maryam Akbari als Arianne (‘Arie’) en Zahra. Dat zijn de filmnamen voor de hartsvriendinnen Maartje van Winkel en Derakshan Beekzada. De twee jonge actrices zijn onder meer met Rifka Lodeizen en Soy Kroon bijzonder goed in Iedereen is van de wereld, maar in dit artikel gaat de focus even op de meisjes die zij spelen.

Slecht nieuws, Maartje was verbijsterd

Derakshan (15) was in 2004 al vier jaar met haar ouders, na een vlucht uit Afghanistan, in ons land. Het meisje sprak uitstekend Nederlands en blonk uit in haar klas op scholengemeenschap Broklede in Breukelen. De verblijfsvergunning die was aangevraagd liet lang op zich wachten, maar er kwam nieuws. Slecht nieuws. Minister Rita Verdonk van Vreemdelingenzaken en haar kabinet hadden besloten dat 26.000 asielzoekers zouden worden uitgezet naar hun landen van afkomst, als het daar veilig was. Afghanistan werd na afzetting van de Taliban als veilig gezien.

Boezemvriendin Maartje van Winkel was, zo jong als ze was, verbijsterd. Zij deed iets waar een andere tiener van 14 misschien nooit op zou komen en klom in de pen. Aan minister Verdonk schreef zij, nog stelliger dan de kop boven dit artikel: ‘Ik ga dood, er komt dus een plaatsje vrij voor mijn Afghaanse vriendin.’ Maartjes idee: Derakshan kon haar Sofinummer – tegenwoordig het Burgerservicenummer – toch wel overnemen? Dan kon zij in ieder geval studeren. Als je de film Iedereen is van de wereld bekijkt, begrijp je dat het meisje in de positieve zin van het woord een brutaaltje en ‘een pittige tante’ moet zijn geweest.

Maartje in het Jeugdjournaal

Maartje krijgt echter geen antwoord, dus besluit zij eind 2004 met de hele klas én de verbouwereerde maar dankbare Derakshan voor een rozen- en kaartjesactie naar Den Haag af te reizen. In de film is dat overigens een veel fellere actie. Minister Verdonk komt niet naar buiten, maar de bloemen en de boodschap worden aangenomen. Het Jeugdjournaal is erbij en ontvangt na de uitzending minstens zevenhonderd brieven.

Je ziet hieronder ook beelden van ‘de echte Maartje’, die dan al in een rolstoel zit.

De minister op bezoek

Rita Verdonk is wat later wel zo moedig om Maartje in het Maarssense rijtjeshuis van de familie Van Winkel te ontmoeten, maar moet daarbij ook de boodschap verkondigen dat Derakshan toch echt terug naar Afghanistan moet. De minister kan niet zomaar een uitzondering maken. Maartje snapt er helemaal niks van, is boos, maar heeft – ziek als ze is – gedaan wat ze kon.

De dappere dame houdt het nog vijf maanden vol, maar sterft uiteindelijk in april 2005. Ze krijgt niet meer mee dat het verblijf van Derakshan en haar familie in Nederland door een gang naar de rechter wordt gerekt.

Hoe ging het verder?

Het wonder voor Derakshan en haar ouders mist Maartje al helemaal, want dat volgt in 2007. Kabinet Balkenende IV regelt namelijk een Generaal Pardon. Anders gezegd: asielzoekers die al heel lang op een verblijfsvergunning in Nederland wachtten, kregen die collectief. Derakshan mocht blijven.

En nu? Derakshan Beekzada is er als dertiger inmiddels, nog altijd. Hierboven zie je haar op de première van Iedereen is van de wereld, de film over Maartje en zichzelf. Geïnspireerd door de arts die zo goed en zo kwaad als het ging haar vriendin probeerde te helpen, ging zij zelf voor arts studeren. En dat is Derakshan gelukt, iets wat in Afghanistan als vrouw nooit mogelijk zou zijn geweest.

Rob de Nijs zag in zijn rolstoel dat musical Malle Babbe goed is en dat is ie ook

Pommelien Thijs ‘irritant’ goed in Knokke Off 2 op Netflix, maar zij is niet de enige

Reacties