Maria Tipo, de Italiaanse meester -pianist die de Duitsers liet zien hoe ze Mozart moesten spelen

De grote dirigent Karl Böhm had haar concert in Napels gehoord en vroeg haar om onmiddellijk naar Duitsland te komen. “Dan kun je de Duitsers laten zien hoe Mozart moet worden gespeeld.” De Italiaanse pianist Maria Tipo was vooral populair bij Medemusics – Arthur Rubinstein vond haar een ‘ontdekking’, Martha Argerich noemde Tipo ‘Sensational’. Op maandag stierf ze in haar geboortestad Florence, op 93 -jarige leeftijd, in aanwezigheid van haar dochter Alina.

De muziek van Mozart was een belangrijke school voor Tipo: de veelheid van geluidskleuren die je in zijn muziek leert, komt van pas in al het repertoire na hem. Tipo’s aanval leent zich er bijzonder goed voor: vloeiend gebonden maar altijd kristalhelder en met kleur nuances voor de zachtste passages.

Maria Tipo werd geboren in Napels in 1931 en krijgt haar eerste pianolessen in de binnenlandse cirkel sinds ze derde was – haar moeder was een student van Ferruccio Busoni. Het was ook haar moeder die een uitkeringsconcert organiseerde om de 17-jarige Maria naar Zwitserland te sturen om deel te nemen aan de de De Geneva-competitie. Ze won unaniem, wat resulteerde in een staande ovatie van de jury. In 1952 won ze Brussel de derde prijs met de koningin Elisabeth Concours, hoewel masterpianist Arthur Rubinstein dacht dat Tipo had moeten winnen.

De Napolitan Horowitz

Vroeg kreeg ze bekendheid met haar Scarlatti -interpretaties, op dat moment nog steeds als het domein van Vladimir Horowitz beschouwd met zijn iconische Scarlatti -opnames. Maria Tipo werd bestempeld als de ‘Napolitan Horowitz’. Ze had veel bewondering voor de Russische meester, hoewel ze insloeg haar eigen interpretaties meer Napolitanity Toen in die van Horowitz – Scarlatti was tenslotte haar collega -stadsman.

Ze wijdde een allereerste CD -opname in 1952 aan de muziek van Scarlatti. Drie dagen werden geboekt voor de opnamesessies; Een paar uur bleek genoeg te zijn. Tipo speelde alle werken in een eikel, zonder onderbrekingen.

Tipo was ook regelmatig een gast in Nederland. Haar recital in de Master Pianists -serie in het Amsterdam Concertgebouw in maart 1988 was legendarisch. Impresario Marco Rianskoff beschouwt het als een onvergetelijk hoogtepunt, zei hij in NRC Op het 25 -jarig jubileum van de concertreeks: “Ze speelde de Goldberg -variaties van Bach Zo eerlijk en onopgesmukt. De grote kamer voelde als een tempel, iedereen was hyper geconcentreerd. “

Podiumvesten

Het geven van concerten bleef altijd een uitdaging voor Tipo, die leed aan podiumangst en zelfkritiek. Het ontdekken van scores, zelf studeren, dat was haar grote geluk. Spelen in aanwezigheid van anderen zag hen als een extra verantwoordelijkheid. Na een intensieve periode met 150 concerten per jaar richtte ze zich steeds meer op lesgeven. Haar alumni omvatten de Argentijnse Toppianist Nelson Goerner.

Naast het ijzeren repertoire was Tipo een groot voorstander van het werk van de Italiaanse componist Muzio Clementi. Voor velen is hij weinig meer dan zijn etudes – technische vingeroefeningen voor piano -studenten – maar Tipo beschouwde zijn muziek als spiritueel en diep intelligent. Vooral in zijn sonates ervoer ze een enorm palet met fijne tinten. Ze dacht muziek met een onmiskenbaar Italiaans karakter: omdat de Duitsers trots zijn op Beethoven, zouden de Italianen Clementi moeten dragen.

Ze wijdde vijf cd’s aan zijn pianosonates; Het gaf haar de bijnaam ‘Mevrouw. Clementi ‘ op. Ze droeg het trots, ze zei ooit in een interview: “Ik hou van Clementi, ik denk dat ik met hem getrouwd was toen ik in zijn tijd werd geboren.”