My Neighbour Totoro recensie – Miyazaki’s bovennatuurlijke meesterwerk betovert nog steeds | Film

TDe iconische status van Hayao Miyazaki’s Studio Ghibli-animatie uit 1988 werd onlangs onderstreept door een succesvolle toneelbewerking in Londenen nu krijgt de film zelf een heruitgave in de bioscoop. Deze inspirerend mooie en zachte film heeft een echte claim om Miyazaki’s meesterwerk te zijn, of de eerste onder gelijken in zijn collectie, met een eenvoudig handgetekend ontwerp waarvan de onschuld alleen maar verleidelijker wordt naarmate je hem vaker bekijkt, samen met zijn heldere, uitgestrekte, Gershwin-achtige muziekscore. Het is degene waarvan de realistische situatie het minst wordt verstoord door exotische fantasiewezens.

My Neighbour Totoro gaat over de betovering van de kindertijd en presenteert ons, zoals zo vaak, een bovennatuurlijke wereld die zichtbaar is geworden voor kinderen door een pijn of trauma in hun gewone leven, een wereld die zich bevindt tussen hallucinatie en realiteit. Universitair docent Tatsuo (ingesproken door Shigesato Itoi) heeft zijn twee jonge dochters, de 10-jarige Satsuki (Noriko Hidaka) en de vierjarige Mei (Chika Sakamoto), meegenomen naar een bouwvallig huurhuis in het boerendorp Matsugo, 25 kilometer van Tokio, zodat ze dicht bij het ziekenhuis kunnen zijn waar de moeder van de meisjes nu patiënt is.

Alle drie zijn ze gelukkig genoeg, maar Mei, terwijl ze door het lokale platteland dwaalt, komt in een soort geheim deel van het bos terecht en ontmoet een enorm, zachtaardig wezen met twee kleine vriendjes; ze noemt hem “Totoro”, deels vanwege zijn brullende geluid en deels omdat ze het woord “troll” zo verkeerd uitspreekt. Wanneer Mei vermist raakt als gevolg van een bittere ruzie met Satsuki over hun moeder, is het Totoro die de dag moet redden, samen met zijn vriend de “cat bus”, een katachtig wezen dat grijnst net als de Cheshire kat. Zoals zoveel Ghibli-films is My Neighbour Totoro ongetwijfeld beïnvloed door klassieke Engelse kinderliteratuur: Lewis Carroll, CS Lewis en JM Barrie.

Dus wat is er mis met hun moeder? Is het iets fysieks of psychologisch? De diagnose wordt nooit hardop uitgesproken, hoewel de meisjes zich gaan ergeren aan het eufemisme dat ze voor het eerst te horen kregen toen ze oorspronkelijk naar het ziekenhuis moest: dat ze “verkouden was”. Hoe dan ook, het is de crisis van hun moeder die de mysterieuze oorsprong is van Mei’s euforische ontmoeting met Totoro. De eenvoud en het realisme van de manier waarop Mei wordt getekend, is stilletjes verbazingwekkend; haar bewegingen zijn als live-actiondrama, een wonder van zoetheid en gratie.

Wat de vader betreft, hij krijgt Totoro niet te zien, maar hij heeft een soort onschuldige toegang tot Totoro’s wereld, dankzij zijn ongekunstelde eerbied voor de natuur. Voor een gigantische kamferboom vertelt hij zijn meisjes met schotelvormige ogen: “Bomen en mensen waren vroeger goede vrienden.” My Neighbour Totoro is misschien wel de minst exotische en complexe van de Ghibli-canon; het heeft een ongekunstelde openhartigheid in zijn toespraak tot het publiek, en de “uitvoering” van Mei, hoewel een animatie, is nogal opmerkelijk.