Nationaal Archief waarschuwt voor fouten in namenindex van collaborateurs

Het Nationaal Archief in Den Haag waarschuwt voor vergissingen op de ‘collaboratielijst’ die het donderdag heeft vrijgegeven. “De index is gebaseerd op het kaartsysteem van de bijzondere rechtspleging”, schrijft het archief op zijn site. “Hier zitten ook kaarten van personen tussen die geen verdachte waren of die niet beschuldigd zijn, maar toch in het kaartsysteem zijn beland.”

De waarschuwing houdt verband met een publicatie van De Telegraaf. Daarin staat dat er ook namen op de lijst staan van Joden die in de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s werden vervolgd.

De krant sprak met historica Karin van Coeverden. Zij ontdekte via de zoekpagina voor de lijst dat ook haar vader, oom en tante van collaboratie verdacht zouden zijn geweest. Haar tante is in 1943 in het vernietigingskamp Sobibor vermoord, haar vader zat gevangen in kamp Westerbork, maar overleefde de oorlog en dat laatste geldt ook voor haar oom. “Er is duidelijk iets gruwelijk misgegaan bij het archief”, zegt Van Coeverden in de krant. “Hoe heeft dit kunnen gebeuren?”

Zelf heeft ze daar wel een idee over. Haar vader legde na de oorlog bij de politie in Assen een verklaring af over de kampcommandant van Westerbork, Albert Gemmeker. Mogelijk is haar vader daar per vergissing als verdachte geregistreerd in plaats van als getuige. Van Coeverden ontdekte dat bij 25 andere getuigen dezelfde fout is gemaakt.

Een woordvoerder van het Nationaal Archief erkent tegenover de krant dat er een fout is begaan en roept mensen op om zich te melden als ook zij een foutieve vermelding zien. “Wanneer mensen echt denken dat ze er niet op thuishoren, dan gaan we dat herstellen. Die moeten er zo snel mogelijk uit”, zegt ze.

Het Nationaal Archief zette donderdag het register met 425.000 namen online van mensen die na de Tweede Wereldoorlog beschuldigd of verdacht werden van collaboratie met de Duitse bezetter.

Dat geeft nabestaanden van collaborateurs, vermeende collaborateurs en slachtoffers de mogelijkheid om in het Nationaal Archief stukken uit het archief van de naoorlogse bijzondere rechtspleging in te zien, om na te gaan wat hun familieleden tijdens de oorlog hebben misdaan of meegemaakt.

In lang niet in alle gevallen was de beschuldiging of verdenking terecht. In 329.000 zaken kwam het om diverse redenen niet tot een veroordeling, onder meer omdat de beschuldigingen vals bleken.