‘Slut en Kat zijn een pot nat’: verrassende kattenkunst op tentoonstelling ‘als de kat weg van huis is’

Een tentoonstelling die je zult spinnen, is de verrassende tentoonstelling Als de kat weg is In de Nederlands Strenrukmuseum in Valkenswaard. Het is een eerbetoon aan de straat- en huiskat in kunst in Nederland en daarbuiten, zelden getoond met kattenkunstwerken uit Nederlandse topmusea en privécollecties- ongeveer vijftig tekeningen, schilderijen, etsen, foto’s, video’s en natuurlijk litho’s (lithografieën of lithografen ). Logo voor de tentoonstelling is een van de beroemdste kattenartwerken ter wereld, de poster voor het Paris Cabaret Café De zwarte kat (The Black Cat) van Théophile-Alexandre Steinlen. Hij trok de iconische, trotse zwarte kat met heldere ogen voor de kleurlitho -poster voor de Black Cat Tour in 1896.

De kat op Steinlens -poster daagt Quirky uit, een kat van de straat die niets te zeggen laat. Maar er is ook kunst waarop we meer verschrikkelijke, meer aanhankelijke katten zien – hoewel het niet altijd zoete scènes zijn. Er is een prachtige print, een ets en droge naald, door kunstenaar Jeanne Bieruma oosting uit 1940, van de depots van de Rijksmuseum Amsterdam, getiteld Conciërge die haar kat stroomt. Dan zien we een vrouw op een stoel een katvlooien die bereidwillig op haar schoot ligt, terwijl naast haar een zwarte kat is, die zo mooi en wild is in de etsplaat, dat het lijkt alsof de kat onder kracht is, met Wild zwart haar en lichte witte ogen.

De kat is een symbool geweest van kwaad en ongeluk in onze cultuur, behalve eeuwen, en werd vaak geassocieerd met onbetrouwbare vrouwen (heksen). De onafhankelijke, vaak wassende kat werd al positiever en realistischer afgebeeld in de kunst van de zeventiende eeuw. Maar het was pas in de negentiende eeuw dat zowel de Raskat als de straatkat populair werden bij rijk en arm. In de kunst werd de kat ook een symbool van ‘netheid’ en ‘homeliness’, zoals de compiler van de tentoonstelling Rachelle Van den Broek in de prachtig geïllustreerde catalogus schrijft. Die groeiende liefde voor de eigenzinnige kat in de kunst uit de zeventiende eeuw is afgebeeld met vele gevarieerde werken over de tentoonstelling. Natuurlijk kun je liefdevolle en mooie kattenbeelden zien, zoals de tekeningen van Jean Bernard (van de Rijks) of Herman Johannes van der Weele (uit Teylers Museum) en een typische speel-jonge-Katjes-schilderen door de Nederlandse kattenschilder in het Evenement van een uitstekende Henrijtte Ronner-Cut. Maar de tentoonstelling is niet alleen zoet of mooi – de kat wordt ook besproken als een symbool van prostitutie (‘Slut en Cat zijn een pot nat’), inclusief prints van Manet en Steinlen. Er is ook modernere kattenkunst, zoals de Wild -Drawn Cat van Karel Appel, of de Cypse Cat die drinkt in een schilderij van Sal Meijer van een druipende kraan.

Kat als muze

Je kunt de kat ook zien als een esthetische muze van kunstenaars in de prachtig gestileerde kattenhoutsneden van de Nederlandse Julie de Lij (van Museum Boijmans) of de kleurlitho van een kat op een kussen van de Duitse kunstenaar Otto Dix. Straatkatten in atmosferische zwart-witfoto’s en katten voor het raam, als een symbool van homeliness zijn een apart thema op de tentoonstelling, waarin zowel elementen-de kat binnen als buiten wordt gecombineerd in het melancholische videokunstwerk Dakloze kat Van de Belgische kunstenaar David Claerbout uit 2011. We zien dan een ‘dakloze’ kat buiten op het dak, die regelmatig door het raam door het raam kijkt. Alsof hij wil zeggen: laat me binnen. Maar de video is een eindeloze ‘lus’: de kat is daarom voor altijd buiten.

In deze tentoonstelling zijn de kat en lithografie gekoppeld aan moderne tijd door middel van de microchip: een element in computers gemaakt door geavanceerde fotolithografie (zoals elders in het museum uitgelegd). Die chips maken interactieve katrobots mogelijk, waarvan er twee te zien zijn op de tentoonstelling. En met ‘afgebroken’ huiskatten, zorgt die chiplithografie ervoor dat ‘als de kat weg is van huis’, die weer bij hun eigenaren eindigen. Omdat de chip gegevens over de katteneigenaar bevat. De cirkel tussen rotsdruk en de kat staat bijvoorbeeld op deze gevarieerde en verrassende tentoonstelling.

Als bonus krijgt de bezoeker van het Stone Drukmuseum ook de kans om de zelden weergegeven volledige litho -serie in het algemene museumgedeelte te hebben, gewijd aan lithografie Stoelen (‘Meat’) Door Jeanne Bieruma Oosting: Tien afbeeldingen van naakte en gedeeltelijk naakte vrouwen, controversieel toen ze uitkwamen in 1931 omdat ze te pittig zouden zijn. En omdat Bieruma wijdde de serie aan haar vrouwelijke geliefde Vanaf dat moment.

Om te delen





Mail de editors