Staatsschuld kan flink oplopen, hoe erg is dat?
Er moeten miljarden worden geïnvesteerd in onder meer defensie en energie, en dus kan de staatsschuld de komende jaren flink oplopen. Hoe erg is dat eigenlijk?
De coalitiepartijen zijn in onderhandeling over de voorjaarsnota, een actualisatie van de lopende begroting waarbij ook al wordt gekeken naar uitgaven voor de komende jaren.
Het kabinet wil miljarden euro’s extra vrijmaken voor steun aan Oekraïne en versterking van de eigen defensie. Dat komt bovenop de financiële opgaven die er al lagen. BBB en coalitiepartner PVV willen daarnaast ook extra geld voor de koopkracht van burgers.
De afgelopen kabinetten trapten na de economische crisis de rem in, om de staatsschuld niet te snel te laten oplopen. Vorig jaar nam de staatsschuld zelfs af. Maar die schuld lijkt de komende jaren, gezien de uitgaven, toch weer flink toe te nemen.
Is het erg om de staatsschuld te laten oplopen?
Een staatsschuld ontstaat kort gezegd doordat een land meer geld uitgeeft dan er binnenkomt en bestaat uit leningen bij investeerders, zoals pensioenfondsen en privébeleggers. Econoom Robert Dur vertelt op NPO Radio 1 dat de staatsschuld op dit moment ongeveer 450 miljard is. Klinkt hoog, maar dat valt in vergelijking met andere landen mee. „Het is laag. Als je het afzet tegen de grootte van de economie is het ongeveer 45 procent. In Duitsland zitten ze op 60 procent en Frankrijk zit boven de 100 procent. Gemiddeld zit Europa tussen de 70 en de 80 procent.” De Nederlandse staatsschuld behoort dus tot de laagste van Europa.
Is het erg om de schuld op te laten lopen? Dat valt mee, zegt Dur: „Dit zijn uitgaven die niet alleen vandaag of morgen van nut zijn, maar waar we jaren van profiteren. Door een lening aan te gaan, smeer je de last ervan uit over de tijd.”
Over de leningen die de staat heeft uitstaan, moet (uiteraard) rente worden betaald. Die rente is op dit moment heel laag, omdat de schuld ook relatief laag is. De mogelijkheid bestaat volgens Dur dat de rente oploopt wordt als de schuld hoger wordt. Anderzijds blijft zal de rente niet snel hoger worden als de lening gebruikt wordt voor investeringen die later wat opleveren.
De blijvende schade van de toeslagenaffaire: duizenden kinderen tussen wal en schip