Theatervoorstelling ‘Het paard van Jenin’ is een duister komisch portret van het leven onder de Israëlische bezetting
Alaa Shehada komt dansend op het podium in een bomvol Paradiso. De vermakelijke toon van de eerste paar minuten van Het paard van Jenin staat in schril contrast met het thema van de voorstelling: Shehada’s jeugd in Jenin, dat als stad op de Westelijke Jordaanoever dagelijks lijdt onder de Israëlische bezetter.
Na een paar voor de hand liggende grappen over Amsterdam, waar het publiek lauw op reageert, begint Shehada zijn verhaal bij zijn geboorte. De maker blijkt een geestige verhalenverteller, die knap speelt met zowel Arabische clichés (als hij als baby individueel moet worden onderzocht door zijn ‘40 tantes en 66 ooms’) als met Palestijnse galgenhumor (als hij in elkaar wordt geslagen door sommige jongens omdat hij met hun zus heeft geflirt, kan hij de zorgen van zijn moeder wegnemen door te zeggen dat de Israëli’s hem hebben misbruikt).
Door enkele levensgrote karakters neer te zetten, geeft Shehada een prachtig, impressionistisch beeld van zijn jongere jaren. Van een basisschoolleraar met een van de eerste mobiele telefoons, zo groot dat deze door de kinderen werd gedragen’de koelkast‘ wordt genoemd, tegen de burgemeester die de eer probeert op te eisen voor alle goede dingen die in Jenin gebeuren. Shehada onderbreekt zijn verhaal regelmatig met maskerspel, waarin hij de personages introduceert komedie van kunststijl en roept zo door de ogen van een kind nog meer een gevoel van halfverleden herinneringen op.
Apartheidssituatie
Naarmate Shehada ouder wordt, groeit ook zijn besef van de apartheidssituatie waarin hij leeft. Als hij zijn leraar vraagt waarom hij Engels moet leren, is het antwoord: “Omdat je de wereld moet kunnen vertellen wat hier gebeurt.” Als hij elf jaar oud is, begint de Tweede Intifada – gedurende welke tijd hij getuige is van een Israëlische raketaanval op een ambulance die weigert te vertrekken na een bombardement (“De avondklok geldt ook voor ambulances!” roepen de soldaten als de stervende slachtoffers) .
Shehada weet echter altijd een balans te vinden tussen de verschrikkingen van de bezetting en het feit dat je als Palestijns kind gewoon je leven leidt – en bijvoorbeeld je eerste verliefdheid ervaart. Het symbool van die levenslust is het kunstwerk van de Duitse kunstenaar Thomas Kilpper in 2003 samen met de bevolking van Jenin gebouwd: een levensgroot paard, gemaakt uit het puin van de Israëlische verwoesting. Hilarisch vertelt Shehada hoe het paard door de bevolking van Jenin werd meegenomen op een rondreis door de Westelijke Jordaanoever, tot verwarring van de Israëlische soldaten bij de controleposten (“Ze voelden het paard overal, om er zeker van te zijn dat het Jenin-paard geen Trojaans paard was ‘).
Hoewel sommige scènes iets te lang duren en de overgangen tussen maskerscènes en vertelling de voorstelling vertragen, weet Shehada het allemaal samen te brengen in een verpletterend einde. Het paard van Jenin, zegt hij, werd in november 2023 door het Israëlische leger met een bulldozer verwijderd. Maar je kunt misschien een symbool van vrijheid en verzet vernietigen, maar niet het idee erachter – een idee dat Shehada als een teken aan zijn publiek overhandigt. kwetsbaar juweeltje. Op de dag dat de Knesset verbood het werk van de hulporganisatie UNRWAen daarmee de laatste levenslijn van veel Palestijnen afsnijdt, raakt Shehada’s verzoek om voor dat juweel te zorgen nog harder.
