Vrees voor dementie? Deze psychiater geeft opheldering
Vergeetachtig, dat zijn we allemaal weleens. Maar vanaf een bepaalde leeftijd kun je je zorgen maken over dementie door de ziekte van Alzheimer. Psychiater Robert Klitzman legt uit wat normale hersenveroudering is en hoe je je brein gezond houdt.
Dementie wordt in 70 procent van de gevallen veroorzaakt door de ziekte van Alzheimer en komt veel onder de aandacht. Er bestaat ook een Wereld Alzheimer Dag, die recent nog is geweest. Dementie is een aandoening waarmee in ons land 300.000 mensen leven en die in 2050 ruim 600.000 Nederlanders zal treffen. Metro schreef eerder over de dementerende Jaap, van slechts 34 jaar oud. „We zijn hem allang kwijt”, vertelde zijn familie over hem.
Brein veroudert en vrees voor dementie
De angst om Alzheimer te krijgen, heerst nu eenmaal. Dat beaamt ook psychiater Robert Klitzman tegen The Washington Post. „Zodra ons lichaam veroudert, veroudert ook ons brein.”
Dat we cognitief ouder worden, is dus normaal. Dat begint meestal vanaf 40-jarige leeftijd. Die veranderingen in het brein kunnen drie gebieden van cognitie beïnvloeden:
- Verwerkingssnelheid: visuele verwerkingssnelheid is hoe snel iemand visuele informatie, zoals letters en cijfers, kan verwerken. Cognitieve verwerkingssnelheid is hoe lang het duurt om informatie te verwerken, erover na te denken en te reageren.
- Intelligentie: dit omvat de woordenschat, kennis en vaardigheden die je tijdens jouw leven hebt verworven door opleiding en ervaring. (Het goede nieuws is dat dit in de loop van de tijd beter wordt.)
- Geheugen: dit is het vermogen van de hersenen om herinneringen uit het verleden op te halen en nu nieuwe informatie te leren.
Afnemende cognitieve functies
Bij normale hersenveroudering blijft de intelligentie relatief intact. Maar ons vermogen om informatie te verwerken, vertraagt. De snelheid neemt met ongeveer 20 procent af als we 40 zijn, en kan met 40 tot 60 procent afnemen tegen de tijd dat we 80 zijn, legt Klitzman uit.
En naarmate we ouder worden, neemt ook ons geheugen af, hoewel mensen hierin sterk verschillen en we ook allemaal een beetje kunnen fluctueren van dag tot dag.
‘Iets vergeten is normaal’
De psychiater benadrukt een belangrijk punt: „Hoewel ongeveer 40 procent van de 65-plussers af en toe een geheugenstoornis heeft die verband houdt met de leeftijd, ontwikkelen de meeste mensen geen dementie.” Het kan wat langer duren voordat we op bepaalde woorden komen, maar meestal drijven die ook weer boven. En het kan zijn dat we iemands naam vergeten, maar die persoon nog steeds herkennen als we hem of haar zien.
Iets vergeten is vrij normaal. „Belangrijk is dat we nog steeds kunnen redeneren, problemen kunnen oplossen en belangrijke beslissingen kunnen nemen.”
Cognitief afglijden
Mocht je wel aanzienlijke cognitieve beperkingen ervaren? Dan adviseert Klitzman een arts te raadplegen. Omdat ook een andere medische aandoening de onderliggende reden kan zijn, zoals bepaalde infecties of kankers. „Bovendien zeggen verschillende artsen en professoren die ik ken tegen collega’s: ‘Laat het me weten als je ziet dat ik cognitief te veel afglijd’, aangezien we ons misschien niet altijd bewust zijn van deze veranderingen.”
Psychiater deelt tips om brein gezond te houden
De psychiater benadrukt dat we onszelf kunnen beschermen tegen cognitieve achteruitgang.
- Sport en beweging: cardiotraining zoals joggen, fietsen, hardlopen of snelwandelen of krachttraining zijn goed voor onze hersenen.
- Gezond lichaam: zorg ervoor dat eventuele hoge bloeddruk, hoog cholesterol of andere risicovolle medische problemen worden aangepakt.
- Hersenstimulatie: bepaalde specifieke activiteiten, vooral die waarbij nieuwe vaardigheden worden geleerd en/of met anderen worden gecommuniceerd en interactief zijn, kunnen helpen. Zoals bordspelletjes, kruiswoordpuzzels of computergestuurde cognitieve trainingsspellen.
- Opleiding: vroege, maar ook latere opleiding beschermt tegen cognitieve achteruitgang.
- Doel: het hebben van een hoger doel of geloof, wat zich ook kan uiten in religie of spiritualiteit, helpt ook.
- Sociale activiteiten: interactie en communicatie met anderen vermindert de achteruitgang in het geheugen en denken.
- Mentale gezondheid: depressie verslechtert ons cognitieve gestel. Zorg er dus voor dat je mentaal gezond bent of zoek hulp om mentale problemen op te lossen.
- Vermijd alcohol en recreatief drugsgebruik: na verloop van tijd beïnvloeden alcohol en verschillende andere recreatieve drugs ook ons denken.
Witte plekken of felrood? Dit zegt de tong over je gezondheid