Waar moet een volwassene heen na jaren van jeugdzorg?

Je bent eigenlijk nog piepjong, hebt jaren van jeugdzorg of pleegzorg achter de rug en opeens ben je 18 jaar. Wat dan? Het is de leeftijd waarop je uitstroomt uit de jeugdzorg en die tientallen hulpverleners die je gewend bent opeens niet meer naar je omkijken. Het televisieprogramma Verloren Jongeren volgt vier van deze ‘volwassenen’. Ze zijn ontheemd, ontaard, verdwaald. In hun hoofd willen ze wel iets beters, maar hoe?

Sahar Meradji (zij maakte eerder Verloren Kinderen waar Metro ook over schreef) en regisseur Floor van der Kemp richten de camera op en voeren gesprekken met Andy, Xaron, Lars en Sven. Metro bekeek de eerste aflevering van Verloren Jongeren, die vanavond bij de EO op tv is, voor rubriek Blik op de Buis. ‘De weg kwijt’, heet het eerste van de vier delen van 40 minuten. En die titel klopt als een bus.

Niet meer welkom bij jeugdzorg

In Nederland krijgen momenteel 478.000 kinderen jeugdzorg. Dat is meer dan één op de tien… Vanaf hun 18e zijn ze bij jeugdzorg echter niet meer welkom. Sahar Meradji noemt het zacht uitgedrukt „dat ze voortaan zonder zijwieltjes moeten fietsen”. Voor velen is de crisis- en daklozenopvang hun volgende thuis. Of de straat. De vier jongens uit Verloren Jongeren – blijkbaar was er geen meisje dat wilde meewerken – hebben allemaal zo hun littekens van het leven, behoorlijke littekens zelfs.

Sven is in de eerste aflevering nog amper te zien, de overige drie wel. Xaron hopt sinds z’n 14e als drugsverslaafde langs tal van afkickklinieken en jeugdzorg-instellingen. Hij is net 18 en kreeg op die dag „een schijtverjaardagskado”. „Mijn ouders zeiden: ‘Je mag niet naar huis, je komt er niet in’.” Xaron vond z’n plek in ‘kamer 12’ van het Leger des Heils. Die kamer is een puinzooi. Doordeweeks gebruikt hij nu cannabis, in het weekend nog steeds harddrugs. Hij blijft echter wel leven hoor, van zijn ouders heeft Xaron in elk geval iéts geleerd. „Om te blijven leven moet je eten, moet je drinken en moet je slapen.” De kijker ziet hem als diner wat saucijzenbroodjes kopen. Dan krijgt hij tenmiste 2000 calorieën binnen.

Als baby zwaar verwaarloosd gedumpt

Andy is nog maar zes weken jong als hij zwaar verwaarloosd door jeugdzorgd naar een pleeggezin wordt gebracht. Zijn leven is een lijdensweg van gedoe. Sinds zijn 18e, als jeugdzorg dus niet meer in beeld kan zijn, slaapt hij op straat of bij vrienden. Regelmatig bezoekt hij nu de nachtopvang van IRIS-zorg. Vermoedelijk staat hem nog een gevangenisstraf te wachten.

Andy lijkt een schappelijk type, maar als er drank in het spel is, verandert hij in een boze gast. „Dan stomp ik iedereen verrot. Ik ben echt een lijpe hoor en ik ben elke dag boos.” Als hij dat eerlijk aan Sahar Meradji vertelt, is het middag. „Ik heb nu anderhalve liter wodka op.” Andy denkt soms dat het beter is als hij van een brug wordt gesmeten. „Met een steen op m’n lichaam ofzo.”

Baantje in een schouwburg

Lars lijkt het nog het beste voor elkaar te hebben. Hoewel hij als tiener zwaar drugsverslaafd was en hij van dat goedje soms nog altijd niet kan afblijven, ‘woont’ hij nu in een crisisopvang. Lars ziet er prima uit en heeft nu een baantje in een schouwburg. Hij houdt van die baan, maar geeft ook gelijk toe dat tijdens dat werk vooral de shitzooi uit het verleden even kan vergeten.

Sahar Meradji wil twee dingen met Verloren Jongeren aantonen. Dat het systeem jeugdzorg er vooral eentje is van pappen en nathouden, maar dat het jongeren niet goed leert hoe op eigen benen te staan. Aan de andere kant wil zij diezelfde jongeren erop wijzen niet het slachtoffer van keuzes en fouten van anderen te blijven uithangen. „Eerst puinruimen voordat er een toekomst kan worden begonnen.”

Er is hoop hoor, als je sommige voorbeelden kent. Metro interviewde bijvoorbeeld Utrechtse Quinty (nu 23). Haar verleden met jeugdzorg ging langs meer dan honderd (!) hulpverleners, er kwam geen eind aan. Quinty schreef er een boek over en heeft nu toch aardig haar weg richting die toekomst gevonden. Als je Verloren Jongeren kijkt, kan je een gevoel van moedeloosheid overvallen. Maar juist daarom is het misschien ook wel bekijkenswaardig.

Aantal blikken uit 5: 4

Verloren Jongeren is vanavond om 21.10 uur te zien bij de EO op NPO 3. De volgende afleveringen worden op 3, 10 en 24 oktober uitgezonden. De serie is ook te bekijken via het YouTube-kanaal van NPO Start.

Miss Nederland 2012 Stephanie: hoe cosmetische ingrepen dramatische gevolgen hadden

Influencers flink aangepakt: Nederlandse Andrew Tate tot kankergenezer door handoplegging

Reacties