Waarom je na voedselvergiftiging dat ene gerecht nooit meer wil
Voedsel doet meer dan ons lichaam voeden.
Foto: Pexels
Een keer voedselvergiftiging oplopen en je kijkt nooit meer hetzelfde naar die ene maaltijd. Maar waarom blijft die nare ervaring zo sterk hangen? Onderzoekers van Princeton University ontdekten onlangs dat speciale hersencellen precies bijhouden wat je eet én welke voeding je ziek maakt.
Voedsel doet meer dan ons lichaam voeden. De smaken die via je mond, maag en darmen reizen, sturen signalen naar je hersenen. Je hersenen reageren hierop door honger en spijsvertering te regelen via een netwerk van hormonen en chemische stofjes. Dit communicatienetwerk heet de darm-brein-as.
Gaat er iets mis en krijg je voedselvergiftiging, bijvoorbeeld door besmet voedsel, dan slaat die darm-brein-as direct alarm. Zelfs als je niet meteen iets merkt, start je lichaam een afweerreactie in je darmen. Resultaat: misselijkheid, buikpijn, maar ook mentale klachten zoals angst, stemmingswisselingen en concentratieproblemen.
Experiment met muizen
Om beter te begrijpen hoe diep deze verbinding zit, deden wetenschappers een experiment met muizen en een zoete Amerikaanse frisdrank. In dit experiment kregen de muizen een nieuwe smaak, druif, te drinken. Daarna kreeg de helft een stof toegediend die symptomen van voedselvergiftiging nabootst.
Wat bleek? Twee dagen later, toen de muizen mochten kiezen tussen water of frisdrank met de druifsmaak, lieten bijna alle ‘zieke’ muizen de frisdrank staan. Alleen de gezonde muizen dronken het nog gewoon.
De rol van de hersenen
De onderzoekers ontdekten dat deze reactie te maken heeft met een groepje hersencellen in de hersenstam: de CGRP-neuronen (calcitonin gene-related peptide). Deze cellen vangen signalen op uit je darmen bij voedselvergiftiging en sturen die naar de amygdala, het deel van de hersenen dat je emoties verwerkt.
Precies daar worden herinneringen gekoppeld aan nare gevoelens. Daardoor onthoud je niet alleen dat je ooit ziek werd van iets, je lichaam reageert óók automatisch als je die smaak of geur weer tegenkomt. Zelfs als je fysiek niet meer ziek wordt, voel je je wél weer beroerd.
Met een techniek waarbij hersencellen tijdelijk worden ‘uitgezet’, lieten de onderzoekers zien dat muizen zonder actieve CGRP-cellen de frisdrank gewoon bleven drinken. Geen angst, geen misselijkheid en geen symptomen van voedselvergiftiging.
Interne zwarte lijst
Ons brein lijkt een soort interne zwarte lijst bij te houden van eten dat ons ooit ziek maakte. Best handig, want zo worden we automatisch voorzichtig. Maar bij sommige mensen kunnen deze reacties uit de hand lopen. Bijvoorbeeld bij mensen met het prikkelbare darm syndroom, voedselgerelateerde angststoornissen of chronische misselijkheid.
Mama gaat op date: ‘Hij was tandarts en had commentaar op het gebit van mijn zoon’