Zangeres Maan: ‘Ik voelde een verlangen naar iets anders, een borrelend gevoel ergens in mijn lichaam’

Toen zangeres Maan vanochtend wakker werd, voordat ze haar telefoon aanzette en de buitenwereld binnenliet, bedacht ze een motto voor de dag. Het interview, de fotosessie en de boksles later, hoe zou ze dat aanpakken?

“Dat doe ik vaker. Even nadenken: wat moet ik doen en welk doel kan ik bedenken? Vandaag was het dat ik dicht bij mezelf wilde blijven.” Ze pauzeert even. “En dat het goed is zoals het is.”

De behoefte aan balans is de rode draad in het gesprek met zangeres Maan (geboren in 1997 als Maan de Steenwinkel in Utrecht), dat ook gaat over verandering, de wensen van het publiek en trouw zijn aan jezelf.

Trouw zijn aan jezelf is de afgelopen acht jaar niet altijd vanzelfsprekend geweest. Maan werd bekend door de tv-wedstrijd The Voice of Holland, waarmee ze gewonnen op achttienjarige leeftijd. Ze had daarna een aantal hitsingles, vaak in duet met artiesten als Ronnie Flex, Snelle, Bizzey en Goldband. Maan groeide uit tot een nationale popster, met een reeks verkoopsuccessen, prijzen en grootschalige optredens. Ze verscheen vaak in showbizzprogramma’s en stond bekend om haar vrolijke persoonlijkheid die naar voren kwam in de vrolijke liedjes; een wervelende prinses met een abonnement op de hitparade.

Fysieke sensatie

Halverwege het gesprek wordt in een café in Amsterdam een ​​tas met kleding van Maan opgehaald, die verkocht zal worden voor een goed doel. Over de rand bungelt een roze laklaars. “Dat droeg ik toen ik op Pinkpop optrad. Maar ze kunnen wel weg, ik ben ze ontgroeid.”

Na acht jaar in de schijnwerpers veranderde alles plotseling. Maan besloot dat ze nieuwe dingen wilde ontdekken en ervaren. Ze beschrijft het als een fysieke sensatie. “Ik verlangde naar iets anders, zoals één borrelen ergens in mijn lichaam. Iets waar ik op moest reageren.”

Kort na haar grootste optreden tot nu toe, in de Amsterdamse Ziggo Dome, besloot ze er even tussenuit te gaan. Ze ging op reis, een maand taalles in Italië, reisde met een vriendin door Japan, en met haar geliefde Karel (Gerlach, één van de drie leden van Goldband) naar de Filipijnen. Na terugkomst zou haar ‘volgende hoofdstuk’ beginnen, ze was haar oude stijl ontgroeid.

Maan kreeg van haar management carte blanche om na te denken over hoe haar volgende album zou klinken. Als eerste stap maakte ze een lijst met trefwoorden, waaronder bijvoorbeeld ‘meer diepgang’, dansbaarder, meer elektronisch. En ook: minder commercieel.

Ze stond bekend om haar vrolijke persoonlijkheid; een wervelende prinses met een abonnement op de hitparade

Dat laatste suggereert dat ze kan voorspellen of iets ‘commercieel’ is – toch? Maan, beweeglijke wenkbrauwen boven een vrolijk gezicht, denkt even na. “Niet dat ik vroeger de studio in ging met de bedoeling een hit te maken. Maar je weegt wel de opties af. Zullen we de melodie zo doen, omdat het dan makkelijker is om mee te zingen? Als we het refrein nog een keer herhalen, blijft het beter hangen. Je kijkt analytisch naar de muziek en neemt beslissingen die de toegankelijkheid bevorderen.”

Ze luisterde naar de liedjes die toen populair waren: “Wat wordt er nu gewaardeerd in Nederland? Dat zou als inspiratie kunnen dienen. Ik had genoeg van die manier van werken.”

Luie stoelen

Als tweede stap stelde ze een team van producers en muzikanten samen. In tegenstelling tot de vorige twee albums wilde ze niet met steeds wisselende schrijvers werken. Ze wilde samenhang. Ze kwam terecht bij multi-instrumentalist Koen van de Wardt (bekend van zijn indieband Klangstof) en producer Sam Lawalata, alias Sim Fane (die ook produceert voor onder meer S10). Deniz Wittebol, alias rapper Freez, werd inspirator en ‘tekstadviseur’, en ook Karel Gerlach droeg zijn steentje bij.

Met zijn vieren (minus Gerlach) gingen ze een week naar Noorwegen, waar ze vanuit luie stoelen achter een panoramisch raam “uitkeken over een prachtig meer”. In die stoelen werd gepraat en de muzikale plannen besproken. “Er was genoeg ruimte in het huis voor twee studio’s, één voor Koen en één voor Sam. Ik dacht dat ik met beide afwisselend zou werken. Maar vanaf dag één hebben we samen gezeten en alles samen gemaakt.”

Het werd vorige maand gepubliceerd Verduistering is een gevarieerd album. De muziek is geen extreme breuk met het verleden, eerder een verdere verkenning van stijlen. Maan laat haar zangstem schitteren met koelbloedige elektronica in ‘Vermomd Entree’, of met elegante pianoakkoorden in ‘Rode Engel’. Ze klinkt stijfjes als ze in ‘Paranoia’ een pijnlijke stemming beschrijft. De sfeer is dramatischer, zoals de muzikale duizeligheid van ‘Surrender’ en de serene sfeer van ‘Apotheek’, op mysterieuze synthesizerfragmenten en galmende voetstappen.

Eén van de uit Noorwegen afkomstige liedjes is ‘Lilly’, waarin de volwassen Maan zich uitspreekt tegen het kind dat ze ooit was. Ze zingt teder, in het typische ‘Manian’ – zoals Freez ooit haar woordkeuze omschreef: ‘Zolang je van jezelf houdt/ Dan hou ik van je/

Dus dan zijn het er twee’.

Zing met je ogen dicht

“Na het eten luisterden we vaak naar Nederpopnummers uit het verleden, van Doe Maar en Boudewijn de Groot. Wij waren onder de indruk van ‘Avond’ van Boudewijn de Groot. Tegenwoordig bestaat een popsong meestal uit drie of vier akkoorden, een heel nummer lang. Soms verdwijnt de trommel even en komt dan later weer terug, maar verder verandert er niet veel. In ‘Evening’ hoorden we alles veranderen, waarbij de melodie zo mooi vloeide. De volgende dag zijn we aan de slag gegaan met ‘Lilly’, met verrassende akkoorden in het refrein.”

Haar nieuwe tour begint aanstaande zondag in Paradiso, Amsterdam. Op de vraag of ze ‘Lilly’ live moeilijk vindt om te zingen, zegt Maan: “Niet het zingen zelf, maar emotioneel vind ik het lastig. In de mooie zin van het woord. Het is een lied dat van diep van binnen komt. Dat wil ik ook overbrengen.”

Ze zong het onlangs voor het eerst voor publiek, tijdens de try-out van Wende’s nieuwe show ‘Vrijplaats’, waaraan Maan dit najaar deelneemt. “In de studio zong ik het elke keer met mijn ogen dicht. Maar ik wil ook live contact maken met het publiek. De eerste keer zong ik het, net als andere liedjes, terwijl ik rondkeek in de kamer.

“Na afloop kwam Wende naar mij toe en vroeg: ‘Voor wie zing je dit?’ Ik zei: ‘Ja, eigenlijk voor mezelf’. Toen zei ze: doe dat gewoon. Je hoeft mij niet te troosten. Dit lied is voor jou. Sluit je ogen, ga indien nodig met je rug naar ons toe staan. Het maakt niet uit.”

Toen zong ze het nog een keer, met haar hoofd naar beneden, de ogen dicht en een hand tegen haar buik. “Na afloop kwam Wende naar mij toe, ze had tranen in haar ogen. Ze zei: ‘Nu dringt het tot mij door.’”

Anders dan voorheen waren de reacties op het nieuwe album van veel media en stemmen op sociale kanalen kritisch, grenzend aan vijandig. Zelfs haar kapsel leidde tot controverse.

Aandacht voor het milieu is door de jaren heen een beschermingsmechanisme geworden

Negatieve sfeer

De negatieve sfeer ontstond vorig jaar al, toen Maan in kranten en op de radio sprak over haar ‘nieuwe te bepalen koers’. Iedereen had er iets over te zeggen. Ze ‘verstond haar publiek verkeerd’, het zou niet goed met haar gaan. Toen ze een tijdje uit beeld was, op vakantie met Gerlach, beweerden sommige media dat ze drugsproblemen had. Nog voordat het album uitkwam werd het al een ‘totale flop’ genoemd.

Over dit soort inmenging zingt ze in het nieuwe nummer ‘Paranoia’: ‘Ben ik dan de marionet van mezelf/ Ben ik niet te vertrouwen? […]/ Ik ben de controle kwijt/ Ik voel me zo alleen in deze poppenkast’.

“Dat is het nadeel van beroemd zijn”, zegt ze. “Dat ik niet weet of mensen naar mij kijken vanwege wie ik ben, vanwege wat ze over mij hebben gelezen of omdat ze mij gewoon leuk vinden.” Ze wijst naar de tafel naast ons. ‘Luisteren de mensen naast ons nu mee, of voeren ze hun eigen gesprek? Aandacht voor het milieu is door de jaren heen een beschermingsmechanisme geworden. Maar het stoort me, ik maak mezelf gek met die gedachten. Daarom praat ik elke ochtend tegen mezelf.” Ze gebaart naar de mensen in de kamer. “Blijf bij jezelf. Dat geeft mij rust.”

Om te delen





E-mail de redacteur